Hiện nay, lá tía tô không chỉ sử dụng như một loại thực phẩm mà còn được ứng dụng trong pha chế nước uống dưới dạng “bột”. Vì lá tía tô có chứa một lượng lớn khoáng chất có thể ngăn chặn việc tạo ra melamine nên uống nước lá tía tô hàng ngày rất hữu ích trong việc làm trắng da, loại bỏ nám và làm đẹp da. Do vậy, hãy cùng Foodnk tìm hiểu về Quy trình sản xuất bột lá tía tô qua bài viết bên dưới nhé!
Lá tía tô là cây thuốc có lợi cho sức khỏe ngoài ra còn là một loại rau không thể thiếu trong các món ăn. Trong lá tía tô còn chứa chất xơ, vitamin cùng chất khoáng thiết yếu có khả năng kháng khuẩn, tăng cường trao đổi chất của protein thực vật.
Bột lá tía tô
Bột lá tía tô là một sản phẩm được làm từ lá tía tô khô đã được xay nhỏ thành bột. Thường được sử dụng trong nhiều món ăn để tạo hương vị và màu sắc đặt trưng, nó có màu xanh đậm và hương thơm đặc trưng của lá tía tô.
Bột lá tía tô được sử dụng rộng rãi trong ẩm thực với nhiều mục đích khác nhau, bao gồm:
- Gia vị: Bột lá tía tô thường được sử dụng để gia vị các món nước, canh, súp, sốt. Nó mang lại hương vị một chút hơi cay nhẹ và hương thơm đặc trưng cho các món ăn.
- Trà và đồ uống: Bột lá tía tô có thể được sử dụng để pha trà hoặc đóng gói thành túi trà. Trà lá tía tô có mùi thơm dễ chịu và giúp thư giãn.
- Mỹ phẩm và chăm sóc da: Do có đặc tính kháng khuẩn và chống viêm nên bột lá tía tô thường được sử dụng trong mỹ phẩm và các sản phẩm chăm sóc da.
- Y học: Bột lá tía tô được dùng làm thuốc chữa nhiễm trùng, tiêu chảy, cảm lạnh trong y học cổ truyền. Lá tía tô rất giàu chất chống oxy hóa, vitamin và khoáng chất có thể tăng cường khả năng miễn dịch và hỗ trợ tiêu hóa.
Quy trình sản xuất bột lá tía tô
Nguyên liệu
Nguyên liệu có chất lượng đồng đều: chọn lá non, không bị sâu bệnh, được thu hái trong điều kiện khô ráo. Nguyên liệu lá tía tô tươi được làm héo ở điều kiện tự nhiên đến độ ẩm 20% để đảm bảo chất lượng.
Phân loại và làm sạch
Mục đích
Rửa lá tía tô với nước để loại bỏ bụi bẩn và cặn bẩn. Lá tươi sạch giúp đảm bảo rằng bột cuối cùng sẽ không chứa bất kỳ tạp chất nào.
Biến đổi
- Vật lý: Giảm bớt lượng tạp chất trong khối nguyên liệu lá tía tô ban đầu.
- Hóa sinh: Các enzyme trong lá tía tô làm biến đổi hóa sinh (phản ứng oxy hóa) và biến đổi sinh học (quá trình hô hấp).
Cách tiến hành
Quá trình làm sạch thường được thực hiện trên băng tải làm sạch. Công nhân sẽ trực tiếp kiểm tra và và loại bỏ trực tiếp các chất gây ô nhiễm có trong nguyên liệu thô. Cuối băng chuyền có gắn nam châm điện nhằm tách loại những tạp chất kim loại còn sót lại để tránh ảnh hưởng đến quá trình sau.
Hấp
Mục đích
Tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình sấy khô. Loại trừ một phần mùi hăng đặc trưng của tía tô, tiêu diệt một phần vi sinh vật có trong nguyên liệu để hạn chế những biến đổi có hại trong quá trình sấy.
Biến đổi
- Vật lý: Làm mềm, dai sơ bộ cấu trúc nguyên liệu, giúp cho nguyên liệu không bị nhũn.
- Hóa lý: Dưới tác dụng của nhiệt độ, sự bay hơi của một số hợp chất dễ bay hơi, đặc biệt là tinh dầu. Quá trình này giúp khử một phần mùi hăng đặc trưng, tăng giá trị cảm quan của nguyên liệu.
- Sinh học: Dưới tác dụng của nhiệt độ, quá trình trao đổi chất bên trong các tế bào bị đình chỉ do các enzyme đã bị vô hoạt và ức chế hoặc tiêu diệt một phần vi sinh vật.
Cách tiến hành
Quá trình hấp lá tía tô thường được thực hiện trong các thiết bị băng tải. Thiết bị hấp thường được chia ra thành hai khu vực, khu vực hấp và khu vực làm nguội. Lá tía tô được trải trên băng tải và di chuyển qua các khu vực gia nhiệt và làm nguội nguyên liệu ngay sau khi hấp.
Sấy
Mục đích
Làm giảm hàm lượng ẩm có trong lá tía tô để chuẩn bị cho quá trình nghiền mịn và kéo dài thời gian bảo quản sản phẩm.
Biến đổi
- Vật lý: Trong quá trình sấy lạnh, lá tía tô sẽ dần khô và giòn hơn, độ bền cơ học giảm, dễ vỡ, sinh ra nhiều vụn.
- Hóa lý: Hàm lượng ẩm giảm dần do quá trình bốc hơi nước. Bên cạnh quá trình bay hơi là hiện tượng bay hơi của các hợp chất dễ bay hơi, đặc biệt là các chất tạo mùi hăng của tía tô.
- Sinh học: Các enzyme trong tía tô bị vô hoạt hạn chế sự phát triển của vi sinh vật.
Cách tiến hành
Đặt lá tía tô đã rửa sạch lên khay sấy và sấy ở nhiệt độ sấy dao động từ 10 – 50oC, độ ẩm không khí sấy vào khoảng 10 – 30%. Vì nhiệt độ thấp nên sẽ không làm ảnh hưởng đến màu sắc, không làm biến đổi tính chất, giữ màu, giữ mùi, hương vị lưu giữ tốt hơn. Thời gian sấy lạnh thường từ 6 – 8 tiếng.
Nghiền
Mục đích
Quá trình nghiền làm cho sản phẩm bột có cấu trúc mịn như mong muốn.
Biến đổi
- Vật lý: Dưới tác dụng của lực cơ học, kích thước hạt bột tía tô bị biến đổi.
Cách tiến hành
Khi lá tía tô đã hoàn toàn khô, sử dụng máy xay hoặc cối xay để nghiền lá thành bột. Xay nhỏ lá tía tô cho đến khi đạt được độ mịn mong muốn.
Đóng gói – bảo quản
Mục đích
Quá trình bao gói sẽ giúp bảo quản cho sản phẩm để vận chuyển và phân phối đến tay người tiêu dùng.
Cách tiến hành
Sản phẩm bột tía tô sẽ được đóng gói trong bao bì bằng vật liệu plastic, được hút chân không trước khi bao gói. Đảm bảo lưu trữ ở nơi khô ráo, thoáng mát và tránh tiếp xúc với ánh sáng mặt trời.
Lời kết
Bột lá tía tô có thể được sử dụng trong nhiều món ăn, đồ uống hoặc làm gia vị. Với hương thơm đặc trưng và hương vị tươi ngon, lá tía tô là một thành phần phổ biến trong ẩm thực nhiều nước trên thế giới. Quy trình sản xuất bột lá tía tô rất đơn giản. Ở quy mô công nghiệp, các quy trình này sẽ được tự động hóa để cải thiện sự thuận tiện bằng cách đầu tư các thiết bị máy móc hiện đại.
Cẩm Thu
