Vitamin E là tên gọi chung để chỉ hai lớp các phân tử (gồm các tocopherol và các tocotrienol) có hoạt tính như vitamin E trong dinh dưỡng. Chức năng chính của α-tocopherol trong cơ thể người dường như là của một chất chống ôxi hóa.
Vitamin E được chỉ định điều trị các rối loạn bệnh lý về da, điều trị hỗ trợ chứng gan nhiễm mỡ, tăng cholesterol máu, hỗ trợ điều trị vô sinh, suy giảm sản xuất tinh trùng ở nam giới.
Tác dụng của vitamin E
Đối với phụ nữ mang thai, vitamin E góp phần thuận lợi cho quá trình mang thai, sự phát triển của thai nhi và giảm được tỷ lệ sẩy thai hoặc sinh non do đã trung hòa hoặc làm mất hiệu lực của gốc tự do trong cơ thể.
Vitamin E cũng làm giảm nhẹ các triệu chứng chuột rút, đau các bắp cơ hoặc đau bụng khi hành kinh ở các em gái tuổi vị thành niên. Các em gái nếu được dùng vitamin E ngay từ đầu của kỳ kinh sẽ giảm được 36% đau khi hành kinh. Ngoài ra nó còn góp phần cải thiện tình dục, giúp noãn (trứng) và tinh trùng phát triển tốt hơn, nâng cao kết quả điều trị vô sinh. Vitamin E có thể giúp làm giảm tiến trình lão hóa của da và tóc cải thiện tình trạng da khô sạm, tóc gãy rụng…
Vitamin E ức chế sự peroxyd hóa các lipid bằng cách bẫy các gốc tự do sẽ tạo thành prostaglandines, là chất trung gian sinh lý của sự viêm. Các công trình nghiên cứu đã chứng minh rằng vitamin E có tác dụng chống lại gốc tự do NO trong cơ thể.
Vitamin E làm chậm sự lão hóa của da vừa bảo vệ màng tế bào. Sự hiện diện của nó giúp cho mỡ trong tế bào được giữ gìn bởi vì những màng tế bào được cấu tạo bởi acid béo có nhiều nối đôi, rất dễ bị oxi hóa.
Vitamin E là hàng rào bảo vệ chống những tia bức xạ độc hại bởi vì nó được dự trữ dưới lớp màng tế bào nên ngăn cản được những tia UV trước khi những tế bào phải tự mình chống lại.
Vitamin E là tác nhân làm giảm bệnh tiểu đường. Ðặc tính của tiểu đường là mức đường trong máu cao. Một phần của quá trình bệnh này là hậu quả của những gốc tự do phóng thích từ mức đường cao trong máu.
Mới đây, các nhà nghiên cứu của Đại học Florida (Mỹ) đã giới thiệu loại kính sát tròng chứa vitamin E, có thể dùng để thay thế thuốc nhỏ mắt. Vitamin E giúp giảm cảm giác khó chịu khi phải nhỏ thuốc vào mắt.
Loại kính mới có thể được sử dụng để chuyển thuốc nhỏ mắt trị bệnh tăng nhãn áp và cườm mắt, cũng như giảm tình trạng mắt bị khô, viêm và nhiễm vi khuẩn. Bên cạnh đó, kính sát tròng giải quyết được trở ngại đối với thuốc nhỏ mắt thông thường, đó là chỉ có một lượng nhỏ thuốc (từ 1 – 5%) có thể đến đích là giác mạc. Đối với vấn đề tăng nhãn áp, vốn cần đến vài loại thuốc nhỏ mắt mỗi ngày, việc chuyển sang dùng kính sát tròng là một điều vô cùng tiện lợi.
Chuyện sử dụng kính sát tròng để bơm thuốc vào mắt không phải điều mới mẻ, nhưng loại kính mới giải quyết được vấn đề thuốc thấm vào mắt với tốc độ quá nhanh. Các chuyên gia đã tạo ra loại kính có vách ngăn vitamin E để tạo ra một bức tường hóa chất, hay theo giới khoa học gọi là những “viên gạch” nano, nhằm ngăn chặn tình trạng có nhiều loại thuốc cùng đổ vào mắt một lần. Vitamin E có tính kị nước (hydrophobe) trong khi thuốc chữa cho nhiều căn bệnh ở mắt lại rất ưa nước. Do đó, thuốc sẽ di chuyển vòng vèo xung quanh bức tường gạch nano trước khi đến giác mạc, giúp kéo dài thời gian thuốc thấm. Khi thí nghiệm trên động vật, kính sát tròng chứa vitamin E chuyển thuốc chậm đến gấp 100 lần so với các loại kính đang có mặt trên thị trường.
Vitamin E tự nhiên tồn tại dưới 8 dạng khác nhau, trong đó có 4 tocopherol và 4 tocotrienol. Tất cả đều có vòng chromanol, với nhóm hydroxyl có thể cung cấp nguyên tử hiđrô để khử các gốc tự do và nhóm R (phần còn lại của phân tử) kị nước để cho phép thâm nhập vào các màng sinh học. Các tocopherol và tocotrienol đều có dạng alpha, beta, gamma và delta, được xác định theo số lượng và vị trí của các nhóm metyl trên vòng chromanol.
Khi cơ thể bị thiếu vitamin E có thể gặp các triệu chứng như: Rối loạn thần kinh, yếu cơ, rung giật nhãn cầu, giảm nhạy cảm về xúc giác, dễ tổn thương ở da, dễ vỡ hồng cầu, dễ gây tổn thương cơ quan sinh dục, có thể gây vô sinh…
Nói chung việc sử dụng vitamin này khá an toàn. Lượng dư thừa không được sử dụng sẽ nhanh chóng đào thải ra khỏi cơ thể. Liều cần thiết cho cơ thể sử dụng hàng ngày trung bình khoảng từ 100 – 400 đơn vị. Loại vitamin này hầu như không có tác dụng phụ khi sử dụng ở liều thông thường. Tuy nhiên khi lạm dụng vitamin E, dùng liều quá cao có thể gây buồn nôn, dạ dày bị kích thích hoặc tiêu chảy, chóng mặt, nứt lưỡi hoặc viêm thanh quản. Những triệu chứng này sẽ nhanh chóng mất đi sau khi ngừng thuốc.
Trong thực phẩm, các nguồn phổ biến nhất chứa vitamin E là các loại dầu thực vật như: dầu cọ, hướng dương, ngô, đậu tương, ô liu, mầm lúa mì,… Các nguồn khác như các hạt ngũ cốc, cá, bơ lạc, các loại rau lá xanh. Mặc dù ban đầu vitamin E được chiết ra từ dầu mầm lúa mì, nhưng phần lớn các nguồn bổ sung vitamin tự nhiên hiện nay lại tách ra từ dầu thực vật, thông thường là dầu đậu tương.
FOODNK
 có hoạt tính như vitamin E trong dinh dưỡng){kind=link}