Ở bài viết trước, Foodnk đã trình bày về những nguyên nhân gây hư hỏng sữa động vật do vi sinh. Trong bài viết này, Foodnk sẽ đi sâu vào các nguyên nhân gây hư hỏng sữa thực vật và những tác nhân làm giảm thời hạn sử dụng của sữa. Từ vấn đề bảo quản không đúng cách đến phát triển của vi khuẩn để là những nguyên nhân phổ biến gây hư hỏng sản phẩm này
Nguyên nhân phổ biến gây hư hỏng của sữa thực vật
Sữa thực vật, giống như sữa bò, cũng rất dễ bị hư hỏng. Tuy nhiên, nguyên nhân gây hư hỏng sữa thực vật thường khác nhau. Một trong những thủ phạm phổ biến gây hư hỏng sữa thực vật là bảo quản không đúng cách. Khi gặp nhiệt độ thay đổi hoặc để ngoài trời trong thời gian dài, sữa thực vật có thể bị hỏng nhanh chóng. Các thành phần hữu cơ của sữa thực vật cung cấp môi trường lý tưởng cho vi sinh vật và vi khuẩn, đẩy nhanh quá trình hư hỏng.
Một nguyên nhân khác gây hư hỏng sữa thực vật là sự hiện diện của các vi sinh vật gây hư hỏng. Những sinh vật này phát triển mạnh trong môi trường giàu chất dinh dưỡng, gây ra mùi vị khó chịu, vón cục và hình thức tổng thể không đẹp mắt.
Ngoài ra, bản thân thành phần của sữa thực vật có thể góp phần gây hư hỏng. Nhiều loại sữa có nguồn gốc thực vật chứa hàm lượng đường cao hơn so với sữa bò. Những loại đường này có thể lên men theo thời gian, dẫn đến thay đổi hương vị và kết cấu. Hơn nữa, do không có chất bảo quản tự nhiên giống trong sữa bò như lactose, casein,…nên sữa thực vật có thể dễ bị hư hỏng hơn.
Vi sinh vật và vi khuẩn gây nên sự hư hỏng của sữa thực vật
Khi nói đến sự hư hỏng sữa thực vật, một số vi sinh vật và vi khuẩn là thủ phạm chính. Vi khuẩn axit lactic, chẳng hạn như lactobacillus và streptococcus, thường được tìm thấy trong sữa thực vật và có thể gây hư hỏng. Những vi khuẩn này chuyển đổi đường sữa thành acid lactic, dẫn đến vị chua và vón cục.
Nấm men cũng có thể là nguyên nhân gây hư hỏng sữa thực vật. Nấm men tiêu thụ đường có trong sữa thực vật và tạo ra ethanol và carbon dioxide như các sản phẩm phụ. Quá trình lên men này có thể dẫn đến mùi vị không ngon và kết cấu có ga trong sữa thực vật hư hỏng.
Nấm mốc là một loại sinh vật gây hư hỏng phổ biến khác được tìm thấy trong sữa thực vật. Nấm mốc phát triển mạnh trong môi trường ẩm ướt và có thể phát triển trên bề mặt sữa thực vật nếu không được bảo quản đúng cách. Sự hiện diện của nấm mốc có thể dẫn đến đổi màu, có mùi khó chịu và nguy cơ sản sinh độc tố nấm mốc.
Các yếu tố khác
- Việc tiếp xúc với không khí cũng có thể khiến sữa thực vật bị hỏng. Oxy có thể thúc đẩy sự phát triển của các vi sinh vật gây hư hỏng và đẩy nhanh quá trình oxy hóa, dẫn đến mất mùi vị và rút ngắn thời gian sử dụng. Dụng cụ bị nhiễm bẩn hoặc đậy kín hộp đựng không đúng cách có thể đưa thêm vi khuẩn vào sữa.
- Sự thay đổi nhiệt độ cũng đóng một vai trò quan trọng trong sự hư hỏng sữa thực vật. Tiếp xúc với nhiệt độ cao có thể khuyến khích sự phát triển của vi khuẩn và các vi sinh vật khác, trong khi nhiệt độ thấp có thể gây ra sự phân tách và hư hỏng. Điều quan trọng là phải bảo quản sữa thực vật trong môi trường mát mẻ và ổn định để tránh hư hỏng và kéo dài độ tươi của sữa.
- Sữa thực vật thường có pH thấp hơn sữa động vật vì vậy nó dễ bị hư hỏng hơn bởi vi khuẩn gây hại.
Điều kiện bảo quản ảnh hưởng đến thời hạn sử dụng sữa thực vật như thế nào
Điều kiện bảo quản thích hợp là rất quan trọng trong việc kéo dài thời hạn sử dụng của sữa thực vật. Nhiệt độ cao hơn có thể làm tăng tốc độ hư hỏng. Nên bảo quản sữa thực vật ở nhiệt độ dưới 45°F (7°C) để ngăn chặn sự phát triển của các vi sinh vật gây hư hỏng.
Ngoài ra, bảo vệ sữa thực vật khỏi tiếp xúc với ánh sáng là điều cần thiết. Tia cực tím có thể thúc đẩy quá trình oxy hóa và làm giảm chất lượng của sữa. Do đó nên giữ sữa thực vật trong hộp mờ đục hoặc ở nơi tối.
Các hộp đựng không được đậy kín đúng cách có thể cho phép không khí và vi khuẩn xâm nhập, làm tăng tốc độ hư hỏng. Nên dùng đồ đựng bằng thủy tinh hoặc nhựa không chứa BPA để bảo quản sữa thực vật vì chúng không phản ứng với sữa và giúp duy trì độ tươi của sữa.
Các vấn đề về đóng gói và tác động của chúng đối với sự hư hỏng của sữa thực vật
Bao bì đóng một vai trò quan trọng trong thời hạn sử dụng của sữa thực vật. Nên dùng bao bì đã được vô trùng kỹ lưỡng để chứa sữa. Bên cạnh đó, đóng gói không đúng cách hoặc làm hỏng bao bì trong quá trình vận chuyển có thể ảnh hưởng đến chất lượng và độ tươi của sữa thực vật.
Vai trò của chất phụ gia và chất bảo quản trong việc ngăn ngừa hư hỏng của sữa thực vật
Để chống hư hỏng và kéo dài thời hạn sử dụng của sữa thực vật, các nhà sản xuất thường kết hợp các chất phụ gia và chất bảo quản. Các chất này giúp ức chế sự phát triển của vi khuẩn và vi sinh vật, đảm bảo sữa tươi lâu hơn. Các chất phụ gia và chất bảo quản phổ biến bao gồm carrageenan, guar gum và vitamin E.
- Carrageenan, có nguồn gốc từ rong biển, thường được sử dụng làm chất ổn định trong sữa thực vật. Nó giúp ngăn ngừa sự phân tách và duy trì kết cấu mịn màng.
- Guar gum, được chiết xuất từ hạt guar, là một chất phụ gia phổ biến khác hoạt động như một chất làm đặc. Bằng cách tạo ra độ đặc sánh hơn, nó giúp ngăn ngừa hư hỏng và kéo dài thời hạn sử dụng của sữa thực vật.
- Vitamin E, một chất chống oxy hóa tự nhiên, đôi khi được thêm vào sữa thực vật để ngăn chặn quá trình oxy hóa. Quá trình oxy hóa có thể dẫn đến mất hương vị và thời hạn sử dụng ngắn hơn. Bằng cách kết hợp vitamin E, các nhà sản xuất có thể làm chậm quá trình oxy hóa và duy trì độ tươi của sữa thực vật.
Các biện pháp phòng ngừa để kéo dài thời hạn sử dụng của sữa thực vật
Trước khi cân nhắc những phương pháp như dùng bao bì, chất phụ gia và bảo quản sữa đúng cách để hạn chế sự hư hỏng của sữa thực vật thì cần thực hiện các phương pháp loại bỏ, hạn chế sự phát sinh của vi sinh vật như thanh trùng hoặc tiệt trùng.
Trong đó thì công nghệ thanh trùng thường được sử dụng cho sản phẩm sữa từ thực vật nguyên nhân là vì nhiệt độ tác động lên sữa thấp, dưới 100°C, nên chúng ta vẫn đảm bảo giữ lại được các hương vị tự nhiên, dinh dưỡng tự nhiên của nguyên liệu ban đầu.
Một số các nhà sản xuất nghiên cứu và phát triển các dòng máy thiết bị chuyên cho sữa thanh trùng (cả sữa động vật và thực vật) với quy trình và công thức thanh trùng đặc biệt, giúp tối đa hoá hương vị mà vẫn đảm bảo về hạn sử dụng, trong khi không hề dùng thêm chất bảo quản nào. Đây là một trong những xu hướng mới trong các dòng sữa nước hiện nay.
>> Xem thêm: Công nghệ thanh trùng là gì? Có phải nấu lên ở nhiệt độ sôi là đã thanh trùng?
Tạm kết
Tóm lại, sự hư hỏng sữa thực vật có thể do nhiều yếu tố gây ra, bao gồm bảo quản không đúng cách, sự hiện diện của vi sinh vật và các vấn đề về đóng gói. Hiểu được những thủ phạm này và thực hiện các biện pháp phòng ngừa có thể giúp kéo dài thời hạn sử dụng của sữa thực vật và đảm bảo độ tươi của sữa. Bằng cách tuân thủ các biện pháp bảo quản thích hợp, chọn sữa có thời hạn sử dụng lâu hơn và giữ gìn vệ sinh, bạn có thể thưởng thức đồ uống không làm từ sữa yêu thích của mình mà không sợ hỏng. Vì vậy, hãy tiếp tục và thưởng thức sữa hạnh nhân hoặc sữa yến mạch béo ngậy của bạn, biết rằng bạn có kiến thức để giữ cho nó tươi và ngon lâu hơn.
Vân Thanh
