Quá trình lên men butyric thực chất là quá trình phân giải yếm khí đường tạo thành acid butyric và một số sản phẩm phụ khác. Những acid butyric này có trong sữa tươi, mỡ động vật, dầu thực vật hay bơ, thậm chí là trong đại tràng của chúng ta. Vậy, để hiểu rõ hơn về quá trình lên men butyric và những lợi ích mà chúng mang lại, hãy theo dõi thông tin dưới đây nhé!
Acid butyric là gì?
Acid butyric là một chất lỏng không màu hòa tan trong nước. Nói một cách khoa học, cấu trúc của nó là 4 acid béo carbon có công thức phân tử C4H8O2 hoặc CH3CH2CH2COOH. Loại acid này có tên hóa học khác, bao gồm acid butanoic, acid n-butyric, acid n-butanoic và acid propylformic. Cùng với acid acetic và propionic, nó chiếm khoảng 83% acid béo chuỗi ngắn trong ruột kết của con người.
Chúng có mùi khó chịu và vị đắng, cay nồng, nhưng có dư vị hơi ngọt. Nó hoạt động như este trong mỡ động vật và dầu thực vật.
Este là một hợp chất hữu cơ phản ứng với nước để tạo ra rượu và acid hữu cơ hoặc vô cơ. Este có nguồn gốc từ acid cacboxylic như acid butyric là loại este phổ biến nhất.
Lợi ích của acid butyric
Giúp giảm cân
Butyric đã trở nên phổ biến vì khả năng của nó trong việc hỗ trợ giảm cân. Các bằng chứng khoa học đã chỉ ra rằng những người béo phì (cũng như những người mắc bệnh tiểu đường loại II) có thành phần khác nhau của vi khuẩn đường ruột. Các acid béo chuỗi ngắn được cho là có vai trò tích cực cùng với men vi sinh trong việc ngăn ngừa hội chứng chuyển hóa, do đó ngăn ngừa tình trạng thừa cân béo phì.
Các acid béo chuỗi ngắn như acid butyric giúp điều chỉnh sự cân bằng giữa tổng hợp acid béo và sự phân hủy chất béo. Trong một nghiên cứu trên động vật năm 2007, sau năm tuần điều trị bằng BTA, những con chuột béo phì đã giảm 10,2% trọng lượng cơ thể ban đầu và lượng mỡ trong cơ thể đã giảm 10%. Acid butyric cũng được chứng minh là cải thiện độ nhạy insulin, giúp bảo vệ chống tăng cân.
Điều trị ung thư đại trực tràng
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra khả năng tiềm tàng của acid butyric để chống lại ung thư, đặc biệt là ung thư ở ruột kết. Nó thực sự đã cho thấy khả năng cải biến kiến trúc hạt nhân, và gây ra cái chết của các tế bào ung thư ruột kết. Đây có thể là một lý do lớn tại sao lượng chất xơ tăng lên có liên quan đến ung thư ruột kết ít hơn vì lượng chất xơ cao hơn thường có thể tương đương với nhiều acid có trong đại tràng.
Theo nghiên cứu năm 2011 được công bố trên Tạp chí Ung thư Quốc tế, vai trò của các acid béo chuỗi ngắn, đặc biệt là butyrate, trong điều trị ung thư ruột kết đã được nghiên cứu rộng rãi và chức năng ức chế khối u của nó được cho là do các hoạt động nội bào của chúng. Nghiên cứu trong phòng thí nghiệm tiếp tục cho thấy điều trị bằng butyrate dẫn đến sự gia tăng tử vong tế bào được lập trình của các tế bào ung thư ruột kết.
Giảm nguy cơ mắc hội chứng ruột kích thích (IBS)
Nói chung, acid butyric có thể có tác động rất tích cực đến sức khỏe đường ruột, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của toàn bộ cơ thể bạn. Các acid béo chuỗi ngắn như acid butyric có thể giữ cho ruột khỏe mạnh mẽ hơn, giúp ngăn ngừa hội chứng rò rỉ ruột và tất cả các loại vấn đề liên quan đến ruột bị rò rỉ như các triệu chứng IBS. Đây là một loại rối loạn tiêu hóa gây ra bởi một nhóm các triệu chứng phổ biến, bao gồm thay đổi nhu động ruột và đau bụng.
Điều trị bệnh Crohn
Bệnh Crohn là một loại bệnh viêm ruột (IBD) được đặc trưng bởi viêm niêm mạc đường tiêu hóa, đau bụng, tiêu chảy nặng, mệt mỏi, sụt cân và suy dinh dưỡng. Một nghiên cứu khác năm 2013 cho thấy loại acid này có thể làm giảm đau khi đi tiêu và làm thuyên giảm các triệu chứng viêm ở ruột. Các acid béo chuỗi ngắn như butyrate thực sự đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì tính toàn vẹn hàng rào ruột, có thể giúp tránh ruột bị rò rỉ và tránh các bệnh viêm đường ruột (IBD) như bệnh Crohn.
Kháng insulin
Một nghiên cứu năm 2009 do Tổ chức Tiểu đường Hoa Kỳ công bố đã xem xét tác dụng của acid butyric đối với việc điều chỉnh độ nhạy insulin ở những con chuột ăn chế độ ăn nhiều chất béo. Nghiên cứu kết luận rằng việc bổ sung butyrate trong chế độ ăn kiêng có thể ngăn ngừa và điều trị tình trạng kháng insulin do chế độ ăn kiêng ở chuột. Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng những con chuột được điều trị bằng butyrate không có sự gia tăng mỡ trong cơ thể và việc bổ sung butyrate thực sự ngăn ngừa béo phì.
Quá trình lên men butyric
Lên men butyric là quá trình phân giải yếm khí đường tạo thành acid butyric và một số sản phẩm phụ dưới tác dụng của vi sinh vật. Đây là một quá trình sinh hóa phức tạp. Sản phẩm của quá trình này không chỉ là acid butyric mà còn có ethanol, aceton, acid acetic,…
Tác nhân vi sinh vật chủ yếu là vi khuẩn butyric, chúng rất phổ biến trong tự nhiên như đất, nước bẩn, sữa, phomat… Chúng là trực khuẩn chuyển động, do có tiên mao xung quanh, chúng có khả năng sinh bào tử, hô hấp yếm khí bắt buộc, nhiệt độ tối ưu là 30 – 40°C, có khả năng lên men không chỉ đường đơn giản mà cả đường phức tạp như dextran, tinh bột. Khả năng dinh dưỡng nitơ của vi khuẩn này rất rộng, chúng có khả năng sử dụng protein, pepton, muối amôn, muối nitrat, một số còn sử dụng cả nitơ phân tử. Một số loài thường gặp: Clostridium saccharobutyricum, Clostridium pasteurianum, Clostridium butyricum.
Ứng dụng của quá trình lên men butyric: lên men butyric được ứng dụng chủ yếu trong sản xuất acid butyric. Ngoài ra quá trình lên men butyric còn tạo thành một lượng nhỏ các chất như: acid acetic, acid caprolic, acid caprilic, ethanol… Lên men butyric là quá trình không mong muốn, là nguyên nhân gây nên mùi vị khó chịu trong các sản phẩm sữa chua và hiện tượng phồng của phomat.
Tác dụng phụ
Trên thực tế, chưa có bất kỳ phàn nàn nào về tác dụng phụ tiêu cực nào của việc bổ sung acid butyric. Nếu bạn dùng chúng và gặp bất kỳ tác dụng phụ tiêu cực nào, bạn có thể cần phải cắt giảm liều lượng của mình. Tất nhiên, nếu bạn có bất kỳ tác dụng phụ nghiêm trọng nào thì bạn nên ngừng sử dụng và tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức.
Nếu bạn đang mang thai hoặc cho con bú, hãy nói chuyện với bác sĩ trước khi bổ sung chúng. Đồng thời, bạn nên tham khảo ý kiến của các bác sĩ nếu bạn đang dùng bất kỳ loại thuốc nào khác trước khi bổ sung loại axit này.
Kết luận
Để tăng sản xuất loại acid này trong cơ thể bạn một cách tự nhiên, hãy tập trung vào việc có thêm thực phẩm có chứa butyric như bơ một cách thường xuyên. Đồng thời tăng lượng thức ăn giàu chất xơ hàng ngày như rau, trái cây, các loại đậu và ngũ cốc. Qua bài viết trên, các bạn có lẽ đã phần nào hiểu thêm về lợi ích của acid butyric với sức khỏe cũng như những lưu ý khi sử dụng chúng để đạt hiệu quả sức khỏe tốt nhất.
Linh Như
