Thực phẩm là nguồn dinh dưỡng chính đối với tất cả mọi người. Đặc tính cơ bản của các thực phẩm tự nhiên điều mang tính tốt và lợi ích. Tuy nhiên, có những loại thực phẩm có sẵn những thành phần độc tố tự nhiên, tự có trong bản thân nó. Vậy các loại thực phẩm đó là gì, chứa những độc tố nào thì hãy cùng foodnk tìm hiểu nhé!
Solanine
Solanine là độc tố tự nhiên có nhiều trong vỏ khoai tây, khoai tây xanh và cà chua xanh. Nó là một trong những chất bảo vệ tự nhiên và có đặc tính trừ sâu.
Ngộ độc solanine bao gồm các triệu chứng như buồn nôn, tiêu chảy, nôn mửa, co thắt dạ dày, nóng rát cổ họng, rối loạn nhịp tim, đau đầu, chóng mặt. Trong những trường hợp nghiêm trọng hơn sẽ gây ra ảo giác, mất cảm giác, tê liệt, sốt, vàng da, giãn đồng tử hoặc tử vong nếu ngộ độc với liều lượng cao. Triệu chứng thường xảy ra từ 8 – 12 giờ nhưng có thể xảy ra nhanh nhất là 10 phút sau khi ăn thực phẩm chứa nhiều solanine.
Để phòng tránh ngộ độc bởi Solanine, không nên ăn khoai tây xanh và cà chua xanh và cần được nấu chín kỹ. Đối với khoai tây thông thường, cần gọt sâu để loại bỏ vỏ của chúng.
Phương thức bảo quản khoai tây cũng ảnh hưởng nhiều đến hàm lượng solanine có trong thực phẩm. Cần bảo quản ở những nơi ít ánh sáng để tránh trường hợp tổng hợp solanine.
Aflatoxin
Aflatoxin là độc tố tự nhiên do nấm mốc sinh ra và là tác nhân gây ung thư ở người. Loại nấm mốc có thể xâm nhập và gây ô nhiễm trước khi thu hoạch hoặc trong quá trình bảo quản. Đặc biệt là sau khi tiếp xúc lâu với môi trường có độ ẩm cao.
Loại độc tố tự nhiên này thường được tìm thấy ở các loại thực phẩm sau đây:
- Ngũ cốc: bắp, lúa miến, gạo, lúa mì.
- Hạt có dầu: lạc, đậu tương, hạt hướng dương, hạt bông.
- Gia vị: ớt, hạt tiêu đen, rau mùi, nghệ, gừng.
- Và các loại quả hạt khác như hạt dẻ, dừa,…
Người trưởng thành có khả năng chịu đựng được aflatoxin nhưng trẻ em lại bị ảnh hưởng đặc biệt đối với thực phẩm có chứa độc tố này gây nên tình trạng còi cọc, chậm phát triển và rối loạn chức năng gan. Sử dụng loại thực phẩm nhiễm aflatoxin trong thời gian dài tạo ra hoại tử gan cấp tính dẫn đến xơ gan hoặc ung thư biểu mô gan.
Thế nên, cần chú trọng quá trình thu hoạch cũng như đảm bảo đủ điều kiện bảo quản các loại thực phẩm trên, tránh tình trạng sinh ra độc tố aflatoxin. Đồng thời, không được sử dụng trực tiếp hoặc tái sử dụng các loại thực phẩm bị mốc.
Xyanua
Xyanua là một hợp chất hoá học có chứa nhóm xyano -CN và rất độc có khả năng gây chết người ở nhiều dạng hợp chất khác nhau.
Khi tiếp xúc loại độc tố tự nhiên này có thể gây tổn thương cho não và tim mạch. Nếu tiếp xúc ở hàm lượng thấp sẽ gây ra những hậu quả như khó thở, đau tim, nôn mửa, thay đổi máu, đau đầu. Với liều lượng cao hơn sẽ gây chết một người trưởng thành.
Trong thực phẩm, sẽ thường bắt gặp độ tố tự nhiên xyanua có mặt trong sắn (khoai mì) và măng tre. Hàm lượng xyanua trong thực phẩm sẽ giảm dần khi tiếp xúc với nước và sẽ giảm đáng kể khi gặp nhiệt độ cao.
Histamine
Histamine là một amin sinh học được tạo ra từ quá trình decarboxy hóa acid amin histidine. histamine có trong sữa, cá nước mặn và hải sản như: cá ngừ, cá thu, cá hồi, sò…
Ngộ độc histamine sẽ có các triệu chứng sau:
- Mặt thường đỏ, mắt đỏ. Khó thở do phù nề và co thắt khí quản.
- Nổi mẩn đỏ, ngứa, có thể phát ban ngoài da.
- Cảm giác nóng trong miệng, tăng tiết nước bọt, kích thích tiết dịch vị của dạ dày, gây buồn nôn, nôn, tiêu chảy.
- Mạch nhanh, hạ huyết áp do giãn mạch.
- Ảnh hưởng trực tiếp lên hệ thần kinh, gây ra biểu hiện nôn nao, chóng mặt, đau đầu…
Histamine không bị phân hủy ở nhiệt độ cao tuy nhiên, cơ thể con người có thể chấp nhận hàm lượng histamine nhất định mà không gây ra phản ứng nào. Chỉ khi hàm lượng histamine trong thức ăn quá cao hoặc enzyme phân hủy histamine trong cơ thể bị ức chế thì histamine mới có khả năng gây ra độc tính.
Để phòng chống ngộ độ bởi độ tố tự nhiên histamine nên lựa chọn những sản phẩm tươi sống tại nơi uy tín và thực phẩm ít chứa loại độc tố này. Ngoài ra, người đánh bắt và buôn bán thủy hải sản nên chú trọng hơn trong cách bảo quản thực phẩm.
FOODNK
