Tính nông nghiệp là nét đặc trưng, nổi bật trong văn hóa người Việt nói chung và ẩm thực nói riêng, trong đó việc sử dụng các nguyên liệu, chất liệu tạo nên các món ngon có phong cách “gói & cuốn” là một biểu hiện tinh tế cho nét đẹp đó. Thôi thì có đến hàng chục món được gói, cuốn được tạo nên từ bất kì nguyên liệu nào.
Nguyên liệu tự nhiên, sẵn có trong thiên nhiên hay nguyên liệu được chế biến đều được người Việt khéo léo phối hợp, gói ghém để tạo nên những món ngon nhẹ nhàng, đơn giản nhưng lại chứa đựng trong nó sự tinh tế của người đầu bếp cũng như tinh hoa của văn hóa ẩm thực dân tộc Việt – một dân tộc có nền văn minh nông nghiệp từ lâu đời.
Thế mới thấy, các món gói & cuốn có khởi nguyên từ các vùng quê là có “lí” của nó và hợp logic. Người ta có thể lấy bất cứ thứ lá nào có trong vườn để “gói & cuốn” nên những món ăn dân dã. Nào lá ổi, lá sung, rau má, lá đinh lăng, rau cải… làm nguyên liệu bao bọc, gói, cuốn, cuốn để giữ chặt nhân bên trong, chỉ thế thôi mà đã có những món ăn thật độc đáo và cũng không kém phần thi vị. Này nhé, chỉ cần một vài lá sung, cho một ít thịt tai (nem tai) vào cuốn, gói lại, khéo tay pha chút nước chấm chua ngọt, thế là đã có món để nhâm nhi, ngân nga lót dạ rồi.
Nhưng độc đáo nhất phải kể đến món gói – đó là các món bánh. Cũng chỉ từ những nguyên liệu “nông nghiệp” đó mà không ít loại bánh đã trở thành đặc sản, tượng trưng cho ẩm thực mỗi miền và gắn liền với các dịp lễ, Tết quan trọng như: tục gói bánh chưng, bánh dầy trong dịp Tết Nguyên Đán, bánh răng bừa, bánh ít, bánh gai… cũng có nơi lấy luôn nguyên liệu gói để đặt tên cho bánh – bánh lá (Thanh Hóa).
Không chỉ dừng lại ở đó, món gói và cuốn khoác cho mình những tấm áo mới, sắc màu mới dưới bàn tay khéo léo và sành ăn của người thành phố bởi sự phong phú về nguyên liệu gói & cuốn cũng như cách thức gói, cuốn: bánh tráng, bánh phở và các loại rau… Nhưng dù là nguyên liệu nào đi nữa, cũng chủ yếu được làm ra từ các nguyên liệu có nguồn gốc nông nghiệp như gạo, bột, rau… Điều đặc biệt là, các nguyên liệu này đơn giản thế thôi nhưng lại không thể thiếu trong các món ăn gói & cuốn. Nếu thiếu nó thì các món ăn này sẽ đơn thuần là các món khác với những tên gọi khác.
Trong các món cuốn nổi tiếng ở thành phố, đầu tiên phải kể đến món phở cuốn (Ngũ Xá – Hà Nội), các món nem cuốn… đây vốn là những món “khoái khẩu” của giới trẻ. Bên cạnh đó, những món như bò cuốn lá cải, gà chọi cuốn lá cải… thì dường như lại trở thành các món “ruột” với các quý ông trên mỗi bàn tiệc. Các mẹ, các chị thì chuộng các món “cổ truyền” hơn với các món nem, chả rán: nem hải sản, nem thập cẩm, chả lá lốt, nem ốc…
Bằng sự tận dụng sáng tạo, phong phú các nguyên liệu sẵn có trong tự nhiên cũng như việc tạo ra từ các nguyên liệu đặc trưng của nền nông nghiệp: gạo, bột… mà những món ăn được người Việt đặt cho một cái tên chung: gói & cuốn đã trở thành một hình thức ẩm thực mang đậm chất Việt Nam, góp phần tạo thêm nét đặc sắc của nghệ thuật ẩm thực Việt…
Theo monngonhanoi
