Có nhiều minh chứng cho thấy hệ vi sinh vật đường ruột đóng một vai trò quan trọng trong việc tạo ra sự liên lạc giữa đường ruột và bộ não. Trục đường ruột – não giúp liên kết các khu vực nhận thức và cảm xúc của não với chức năng ngoại vi của ruột. Ví dụ như tính thấm của ruột và giúp kích thích hệ thống miễn dịch.
Hệ vi sinh vật đường ruột có thể ảnh hưởng đến chức năng não thông qua các con đường thần kinh, nội tiết tố và hệ thống miễn dịch. Mặt khác não có thể sử dụng các con đường tương tự để tác động đến hệ vi sinh vật đường ruột. Những con đường này thường thay đổi trong trạng thái tâm lý bị rối loạn.
Chăm sóc đường ruột hiệu quả bằng Probiotics và Prebiotics
Có nhiều yếu tố tác động đến hệ vi sinh vật đường ruột ở người lớn khoẻ mạnh, trong đó chế độ ăn uống là yếu tố quyết định chủ yếu. Probiotics đã được chứng minh là hệ vi sinh vật hỗ trợ giúp đường ruột khỏe mạnh. Chúng mang lại tác dụng có lợi về sức khỏe của cơ thể vật chủ khi được sử dụng với lượng vừa đủ.
Một loại chế phẩm sinh học mới có tên gọi là Psychobiotics đã thu hút rất nhiều sự chú ý của các nhà nghiên cứu. Một số nhà nghiên cứu đã mở rộng định nghĩa về vi sinh không chỉ bao gồm probiotics mà còn bao gồm cả prebiotics. Đây là các loại thực phẩm khó bị tiêu hoá bằng enzyme thông thường của cơ thể. Chúng thường là các carbohydrate giúp hỗ trợ sự phát triển của các vi khuẩn đường ruột.
Hỗ trợ điều trị các vấn đề thần kinh bằng Probiotics.
Một số thử nghiệm đang điều tra tác động của men vi sinh đối với các rối loạn tâm thần đã chứng minh rằng việc bổ sung các loài probiotics như Lactobacillus và Bifidobacterium có thể giúp cải thiện các triệu chứng trầm cảm. Trên thực tế, thành phần của hệ vi sinh vật đường ruột có sự khác biệt đáng kể ở những người được chẩn đoán bị trầm cảm so với những người khỏe mạnh.
Cơ chế tác động của hệ vi sinh vật đường ruột đến hệ thần kinh
Một cơ chế được cho rằng liên quan đến trục hạ đồi-tuyến yên-thượng thận (HPA). Đây là hệ thống nội tiết tố thần kinh chịu nhiệm vụ chính về phản ứng của cơ thể khi gặp căng thẳng. Trục HPA sẽ điều chỉnh việc sản xuất cortisol – một loại hormone ức chế miễn dịch được sinh ra quá mức nếu cơ thể trong tình trạng căng thẳng mãn tính. Chúng sẽ làm tăng độ nhạy cảm với các mối đe dọa hoặc khi ở tâm trạng tiêu cực. Hệ vi sinh vật đường ruột được cho là có thể điều chỉnh trục HPA vì chúng giúp cải thiện phản ứng căng thẳng.
Một cơ chế hoạt động khác cũng cho là có mối quan hệ mật thiết đến việc sản xuất chất dẫn truyền thần kinh của hệ vi sinh vật đường ruột. Trong đó có sự xuất hiện của serotonin và dopamine thông qua quá trình chuyển hóa các chất xơ không tiêu hoá được và các loại thực phẩm tiền sinh học khác.
Lời khuyên khi xây dựng chế độ ăn để hỗ trợ điều trị các bệnh về thần kinh
Trong khi các thuốc điều trị tâm thần có thể là một chiến lược khả thi để giảm bớt bệnh nhưng vẫn còn nhiều hạn chế. Cho đến nay, các nghiên cứu chỉ có thể xác định sự tồn tại về mối tương quan giữa hệ vi sinh vật đường ruột và sức khỏe của hệ thần kinh. Hiện tại, lời khuyên về chế độ ăn uống dành cho những người bị bệnh tâm thần là sử dụng một chế độ ăn uống cân bằng bao gồm cả thực phẩm chứa probiotic và prebiotic.
Nguồn tài liệu tham khảo: https://www.ift.org
Xuân Hưng
