Dị ứng thực phẩm xảy ra khi hệ thống miễn dịch của cơ thể phản ứng với một số protein trong thực phẩm. Có 9 loại thực phẩm được FDA liệt kê vào nhóm thực phẩm gây dị ứng. Hiện nay chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu, do đó để bảo vệ tốt sức khoẻ của chúng ta và gia đình, hãy tìm hiểu về về hiện tượng này ngay từ bây giờ!
Khái quát về dị ứng thực phẩm
Dị ứng thực phẩm là gì?
Hiện tượng dị ứng xảy ra ở cơ thể đến từ nhiều nguyên nhân: phấn hoa, côn trùng, dị ứng thuốc và dị ứng thực phẩm. Trong đó dị ứng thực phẩm khá phổ biến.
Dị ứng thực phẩm xảy ra khi hệ thống miễn dịch của cơ thể phản ứng với một số protein có nguồn gốc động vật và thực vật có trong thực phẩm.
Các protein này khá bền với nhiệt nên dù có nấu ở nhiệt độ cao thì nó vẫn không phân huỷ, khi hấp thụ vào cơ thể sẽ gây ra hiện tượng dị ứng thức ăn.
Biểu hiện
Với một lượng nhỏ thực phẩm thì tùy theo mức độ phản ứng của cơ thể mà có thể gây ra các tác động từ nặng đến nhẹ đối với cơ thể.
Biểu hiện của dị ứng có thể khác nhau ở nhiều đối tượng: Độ tuổi, hiện trạng sức khỏe, hàm lượng đã sử dụng,…
Nhưng nhìn chung thì khi hệ thống miễn dịch phát hiện sự có mặt của các thành phần dị ứng thường sẽ phản ứng theo kiểu giải phóng ra kháng thể có tên lgE để vô hiệu hoá chất dị ứng (con đường trung gian). Tuy nhiên có một số phản ứng sẽ biểu hiện ngay ở hệ tiêu hoá mà không thông qua lgE (con đường không qua trung gian).
Dị ứng qua trung gian lgE
- Nổi mề đay: thường gặp nhất, hiện tượng kéo dài trong vài phút đến 1 giờ.
- Viêm mũi/viêm kết mạc dị ứng: Xảy ra sau khi ăn vài phút đến 1 giờ, biểu hiện là ngạt mũi, ho, chảy nước mũi, cảm thấy ngứa mũi,…
- Sốc phản vệ: 50% người bị dị ứng gặp trường hợp này, ngay khi ăn thực phẩm dị ứng người bệnh sẽ bị khó thở tụt huyết áp, nhịp tim rối loạn, ngất xỉu và nếu không cấp cứu nhanh thì có thể dẫn đến tử vong.
- Viêm da dị ứng: thường gặp ở trẻ với tỉ lệ mắc lên đến 40%.
Dị ứng không qua trung gian lgE
- Viêm ruột: Thường gặp ở trẻ nhỏ dưới 9 tháng tuổi, đặc biệt là các bé từ 1-3 tháng.
- Viêm trực tràng: Nếu trẻ sau sinh uống các sản phẩm sữa từ bò hay đậu nành sẽ dễ mắc trường hợp này.
- Bệnh Celiac: Nguyên nhân là do gluten thực phẩm. Bệnh này chủ yếu do di truyền và khá hiếm gặp.
- Bệnh phổi nhiễm sắt: Nguyên nhân do sữa bò. Tuy nhiên có rất ít trường hợp ghi nhân bị trường hợp này.
Những thực phẩm chủ yếu gây ra dị ứng
9 loại thực phẩm gây dị ứng
Trong Đạo luật Bảo vệ Người tiêu dùng và Ghi nhãn Chất gây dị ứng thực phẩm năm 2004 đã xác định 8 loại chính gồm: Sữa, trứng, cá, động vật có vỏ giáp xác, hạt cây, đậu phộng, lúa mì và đậu nành. Sau đó vào 23 tháng 4 năm 2021 Đạo luật An toàn, Điều trị, Giáo dục và Nghiên cứu Dị ứng Thực phẩm (FASTER) đã được ký thành luật, theo đó thì mè và các thực phẩm có chứa mè được xem là chất gây dị ứng thứ 9 trong nhóm này.
FDA ra quy định ghi nhãn đối với hầu hết các loại thực phẩm đóng gói có chứa các thành phần này và các sản phẩm thịt, gia cầm và trứng thì được Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ quy định, đồ uống có cồn phải tuân theo quy định ghi nhãn của Cục Thương mại và Thuế Thuốc lá.
Sản phẩm trứng ở đây chủ yếu là trứng gà nhưng một số thành phần protein trong trứng gà khá giống với trứng vịt và trứng ngỗng hay các loài chim khác nên người tiêu dùng cần cân nhắc lựa chọn.
Gluten
Thường được tìm thấy trong một số loại ngũ cốc như lúa mì, lúa mạch hay lúa mạch đen,… Ở những người mắc bệnh celiac, thực phẩm có chứa gluten kích hoạt phản ứng miễn dịch tấn công và làm hỏng niêm mạc ruột non.
>> Xem thêm: Một số công dụng của phụ gia thực phẩm, quy định và cách sử dụng
Màu và phụ gia thực phẩm
Một số người có thể có phản ứng quá mẫn cảm với chất phụ gia tạo màu. Ví dụ: màu vàng chanh được tìm thấy rộng rãi trong đồ uống, món tráng miệng, rau chế biến, thuốc, đồ trang điểm và các sản phẩm khác. Khi tiếp xúc với các thành phần này có thể gây ra các triệu chứng như ngứa và phát ban.
Điều trị
Hiện nay chưa có phương pháp chữa trị đặc hiệu đối với tình trạng dị ứng thực phẩm. Do đó, chúng ta chỉ có cách nhận biết sớm các thành phần gây dị ứng đối với cơ thể. Lưu ý tránh xa những sản phẩm có chứa các thành phần này. Ngoài ra người tiêu dùng cần chú ý đọc kỹ các thông tin được ghi trên bao bì trước khi sử dụng.
Tạm kết
Dị ứng là một tình trạng khá phổ biến. Tuy nhiên tùy theo trường hợp mà nó có thể gây ra các biến chứng nặng. Một số trường hợp nếu không cấp cứu kịp thời có thể dẫn đến tử vong. Do đó mọi người cần chú ý đến thành phần thực phẩm trước khi sử dụng. Hãy cùng bảo vệ sức khỏe của bản thân nhé!
Vân Thanh
