Công nghệ sấy lạnh (freeze drying) là gì và tại sao nên áp dụng tại Việt Nam

Công nghệ sấy lạnh là một trong những công nghệ tiên tiến nhất hiện nay về chế biến thực phẩm nông sản sau thu hoạch, sử dụng nhiệt độ thấp làm khô sản phẩm ở trong buồng sấy nhiệt độ âm sâu để sản phẩm thoát hơi nước.

Đi tìm nguyên lý sấy lạnh (freeze drying)

Công nghệ sấy lạnh này có thể thực hiện được với hầu hết các loại nông sản thực phẩm, kể cả thịt cá, cho thời hạn bảo quản rất lâu, thường được ứng dụng trong việc cung cấp thực phẩm cho các chương trình dài ngày như trong quân ngũ hay các chuyến bay lên vũ trụ.

Nguyên lý chủ đạo của quá trình công nghệ sấy lạnh là buồng sấy được duy trì ở nhiệt độ 0-10°C, tạo ra sự chênh lệch nhiệt độ, áp suất bên trong và ngoài sản phẩm. Vào thời điểm đó, hơi nước trong sản phẩm bắt đầu bốc hơi và sản phẩm sẽ dần khô lại. Khi đến độ khô nhất định, sản phẩm sẽ được làm nguội và đóng gói bao bì.

Minh họa dễ hiểu: nếu bạn để một vài cọng rau hành ngò vào trong tủ lạnh (nhớ là không bao gói gì hết nhé) thì sau vài ngày, những cọng rau này khô và giòn rụm nhưng vẫn giữ được màu xanh và cấu trúc không hề bị xấu đi.

Mọi nông sản đặc sản Việt Nam đều có thể áp dụng công nghệ sấy lạnh

Việt Nam chúng ta có những trái cây đặc biệt xuất sắc như xoài cát Hoà Lộc, xoài Cát Chu, Bơ sáp Đaklak, Lâm Đồng, chuối sứ Cà Mau… và rất rất nhiều loại nông sản đặc trưng vùng miền khác. Nếu được áp dụng công nghệ sấy lạnh và nhân rộng quy mô chế biến các loại đặc sản nông sản này thì đây là một nguồn thu lớn cho nền nông nghiệp nước ta, do lợi thế cạnh tranh về xuất khẩu.

Nếu áp dụng đúng kỹ thuật thì sản phẩm sấy lạnh không có hiện tượng thấm dầu hay caramel hóa, đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm của Việt Nam và các chỉ tiêu kỹ thuật, chất lượng ngang hàng Thái Lan và nhiều nước khác trên thế giới. Sản phẩm sấy lạnh giữ được hương vị tự nhiên, giữ được nguyên màu sắc, mùi vị, hạn chế tối đa thất thoát dinh dưỡng (khoảng 5%).

Trái cây sấy lạnh bảo quản được lâu hơn nhiều so với trái cây tươi và là một bữa ăn nhẹ tiện dụng trong những chuyến đi dài khi không có tủ đông. Hàm lượng dinh dưỡng của sản phẩm như vitamin, khoáng chất, enzyme hầu như vẫn được giữ nguyên vẹn. Thời gian bảo quản sản phẩm lâu hơn rất nhiều so với việc bảo quản thực phẩm tươi sống.

Công nghệ sấy lạnh (freeze drying) đã có từ lâu và rất phổ biến tại các quốc gia công nghệ phát triển như Mỹ, Nhật Bản và Đài Loan. Do trước đây có giá thành rất cao nên công nghệ này chưa thật phổ biến và đại chúng lắm. Nhưng nay công nghệ này đã được hoàn thiện và cung ứng ở nhiều quy mô để phục vụ nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng. Nó có thể sấy khô các sản phẩm chứa nhiều nước như dưa hấu, thanh long, cá, tôm, thậm chí cả một tô canh hay một ly kem mà không làm thay đổi mùi vị hay chất lượng sản phẩm.

Foodnk sẽ có một loạt bài tìm hiểu về công nghệ này để giới thiệu đến bạn đọc trong thời gian tới. Các bạn cố gắng theo dõi nhé!

Foodnk.com