Bột là sản phẩm không thể thiếu trong ngành thực phẩm, đặc biệt là làm bánh. Tất nhiên có rất nhiều loại bột với các đặc tính khác nhau. Thế nhưng nổi trội nhất vẫn là bột gạo và tinh bột gạo. Cả 2 sản phẩm này đều làm từ gạo. Do đó nhiều người vẫn nhầm lẫn giữa chúng. Và thực chất, bột gạo và tinh bột gạo là 2 sản phẩm khác nhau.
Nhận diện giữa bột gạo và tinh bột gạo
Bột gạo
Khái niệm: Bột gạo là sản phẩm từ hạt gạo được nghiền sau quá trình ngâm nước. Có 3 loại: bột gạo tẻ, bột gạo nếp, bột gạo lứt. Tất nhiên mỗi loại sẽ làm từ những loại gạo khác nhau.
Quy trình sản xuất: Quá trình sản xuất bột gạo gồm những công đoạn cơ bản. Theo đó, hạt gạo sau khi lựa chọn sẽ được ngâm nước. Sau đó là nghiền thành dung dịch sữa rồi gạn lắng để thu phần bột có được. Phần bột này sẽ được làm khô để nghiền thành phẩm. Ngoài ra, sau khi phơi khô, bột gạo có thể không cần nghiền mà để nguyên sử dụng.
Đặc tính: Bột gạo có màu trắng đục và hơi sạm. Nó sẽ giúp sản phẩm làm ra có độ cứng, giòn. Hơn nữa trong một vài trường hợp loại bột này còn giúp món ăn có độ đặc sánh (ví dụ như súp), giảm bớt độ dẻo của món ăn (ví dụ như bánh rán, bánh trôi).
Thực chất nếu nói về tên gọi theo mặt ngôn ngữ thì các loại bột khi dịch sang tiếng Anh sẽ khác nhau. Theo đó, bột sẽ được phân loại thành Starch và Meal. Meal là ở dạng bột thô kém mịn. Trong khi đó, Starch là dạng tinh bột và mịn hơn Meal. Nếu theo chiều hướng này, sản phẩm mà chúng ta hay gọi là bột gạo – Rice Flour sẽ là ở dạng Meal.
Ứng dụng: Bột gạo có thể thay thế cho bột mì trong công thức của món số món ăn. Nhưng chủ yếu vẫn là các món ăn Châu Á. Thông thường các món bánh dân gian như bánh xèo, bánh cuốn,… đều sử dụng bột gạo, đặc biệt là các loại bánh miền Tây Nam Bộ.
Tinh bột gạo
Khái niệm: Khác với bột gạo, tinh bột gạo là phần tinh bột tồn tại trong hạt gạo (quá trình chiết xuất từ bột gạo). Đặc biệt chỉ sử dụng hạt gạo tẻ là chính. Nó còn được gọi là bột gạo lọc.
Quy trình sản xuất: Nếu tìm hiểu sơ qua có thể thấy quy trình sản xuất cơ bản của bột gạo và tinh bột gạo đều tương tự nhau. Đó là những công đoạn ngâm, nghiền, tách nước, làm khô để thành phẩm. Chính vì điều này mà hầu hết người dùng đều nhầm lẫn giữa bột gạo và tinh bột gạo. Thế nhưng, cả hai loại sản phẩm này đều có điểm đặc trưng trong quy trình sản xuất. Theo đó, gạo sẽ được ngâm trong dung dịch kiềm khi làm tinh bột gạo thay vì ngâm nước như bột gạo.
Đặc tính: Thành phẩm tinh bột gạo có màu trắng tinh, hạt nhỏ mịn hơn rất nhiều so với bột gạo. Thêm nữa, tinh bột gạo có vị trung tính, khi hòa với nước tạo thành dạng gel trong và ít dính tay khi sử dụng.
Ngoài ra, tinh bột gạo có khả năng giữ cho chất lỏng trong các sản phẩm thực phẩm không bị phân tách hay loãng ra sau một thời gian. Cũng tức là, nó có tác dụng giúp ổn định kết cấu và chất lượng thực phẩm. Quan trọng hơn, tinh bột gạo chống dính rất tốt trong quá trình nấu nướng hoặc chiên xào. Nếu như bột gạo ở dạng Meal thì tinh bột gạo sẽ ở dạng Starch.
Ứng dụng: Giống với bột gạo, trong một số món ăn vẫn có thể thay thế tinh bột gạo cho bột mì. Các món bánh canh, bánh bò, bún gạo,… cũng thường được làm từ tinh bột gạo.
Tạm kết
Thực chất bột gạo và tinh bột gạo khá giống nhau về cảm quan bên ngoài. Do vậy việc nhầm lẫn giữa chúng là chuyên bình thường. Tuy nhiên trên thực tế, cả 2 loại bột từ gạo này đều có đặc tính riêng. Chính vì vậy, tùy theo mục đích sử dụng mà lựa chọn loại bột cho đúng.
Thúy Duy
