Nhận thức của người tiêu dùng đối với sức khỏe ngày càng tăng cao. Người tiêu dùng quan tâm đến thành phần trong thực phẩm nhiều hơn. Mọi người đang muốn dùng chất tạo ngọt để thay thế cho đường nhưng vẫn đảm bảo được sức khỏe. Liệu rằng các chất thay thế đường có thật sự mang lại hiệu quả về mặt sức khỏe hay không?
Đánh giá độ lành mạnh của chất tạo ngọt
Vào tháng 7/2020, Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) và Hiệp hội Tiểu đường Hoa Kỳ (ADA) đã đưa ra một tuyên bố khoa học có tiêu đề “Chất tạo ngọt phi dinh dưỡng: Các ứng dụng hiện tại và Quan điểm về sức khỏe”.
Trong một ấn phẩm xuất bản kèm tuyên bố, tiến sĩ Christopher Gardner – phó giáo sư y khoa tại Đại học Stanford đã phát biểu trong buổi họp báo: “Mặc dù các chất tạo ngọt phi dinh dưỡng không phải là liều thuốc thần. Nhưng việc sử dụng chúng thông minh có thể giúp bạn giảm hàm lượng đường thu vào trong chế độ ăn uống của mình. Do đó làm giảm số lượng calo bạn nạp vào. Giúp bạn đạt được và duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh. Phòng ngừa và làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim và tiểu đường”.
Hầu hết thực phẩm hoặc các thành phần đều ít nhiều có lợi cho sức khỏe, dù cho nó là chất chống oxy hóa, chống lão hóa hoặc bất kì hoạt chất có công dụng nào khác. Chất tạo ngọt đang được ví như một loại biện pháp chống tất cả các bệnh do đường gây nên. Nếu chúng có thành phần giống với các thành phần khác được cảnh báo gần đây bởi CDC, thì có thể ảnh hưởng xấu trong các nghiên cứu khoa học.
Khả năng gây hại của chất tạo ngọt là thấp. Vẫn chưa có bằng chứng việc dùng chất tạo ngọt ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Điều này không loại trừ các nghiên cứu chuyên sâu để tìm ra những tác động xấu của chúng. Đây là một lĩnh vực vẫn còn tương đối ít được nghiên cứu. Người tiêu dùng vẫn có thể yên tâm rằng chúng không gây ra những căn bệnh tiềm ẩn.
Vẫn còn nhiều điều băn khoăn liệu chất tạo ngọt có hoàn toàn tốt. Những tuyên bố của AHA và ADA tuy được chấp thuận. Nhưng chúng lại có quá nhiều diễn đạt bởi “có thể” và “có lẽ“.
Lỗ hổng thị trường khi đường giảm tăng trưởng
Nghiên cứu “Thị trường Chất tạo ngọt nhân tạo – Dự đoán giai đoạn từ 2019 đến 2024” của ResearchandMarkets. Dự báo thị trường giai đoạn này dự kiến tăng giá trị CAGR là 5,05% từ 7,22 tỷ đô la vào năm 2018, tăng lên 9,7 tỷ đô la vào năm 2024. Trong khi đó, Mordor Intelligence đưa ra dự đoán thị trường chất tạo ngọt trong thực phẩm từ năm 2019 – 2024 có CAGR tăng 1,9%. Chúng sẽ đạt 82,6 tỷ đô la vào năm 2024. Các định giá trên bao gồm mảng đường gia dụng vốn chiếm 77.2% thị trường năm ngoái. Cho thấy được tiềm năng thị trường của các loại đường thay thế.
Điều cần lưu ý là tổng giá trị của chất tạo ngọt thực phẩm lớn hơn nhiều so với giá trị của chất tạo ngọt nhân tạo. Việc định giá đó thậm chí không tính đến các lựa chọn thay thế tự nhiên cho đường như stevia. Mức tăng trưởng dự đoán cho thị trường nhân tạo không lớn hơn so với thị trường nói chung. Cùng với sự tiếp diễn của xu hướng chống lại đường và sự chiếm lĩnh thị trường, chúng ta đang ở ngưỡng của sự gãy đổ trong xu hướng.
Toàn bộ thị trường đang chậm lại vì thành phần chính của chất trên đang mất dần sự phổ biến. Vai trò thực sự tích cực của đường trong chế độ ăn uống không đột nhiên biến mất. Người ta vẫn khát khao sự ngọt ngào chỉ là họ không muốn điều đó làm họ mắc bệnh.
Trên thị trường hiện nay nhiều chất thay thế đường đã được chứng minh mang lại hiểu quả cao. Chúng không có tác dụng tiêu cực với sức khỏe. Hoặc ít nhất là chưa có chứng minh nói chúng có tác dụng tiêu cực. Càng có nhiều người tiêu dùng lựa chọn dùng các chất thay thế cho đường. Chất tạo ngọt đang là một thị trường tiềm năng rất lớn.
Những rủi ro về sức khỏe tiềm ẩn có thể hạn chế nhờ các lựa chọn khác thay thế
Mối quan tâm sức khỏe lớn nhất khi nói đến chất tạo ngọt là sự thiếu hụt dinh dưỡng. Chúng có thể tạo ra cảm giác thèm ăn giả. Chúng khiến người tiêu dùng ăn những món không lành mạnh. Trong khi đó người tiêu dùng có thể đang tìm cách tránh lượng calo nạp vào do đường.
Tiến sĩ David Ludwig – một chuyên gia về thừa cân và giảm cân tại Bệnh viện Nhi đồng Boston, nói với Nhà xuất bản Sức khỏe Harvard: “Chất tạo ngọt không dinh dưỡng ngọt hơn nhiều so với đường ăn và si-rô ngô có hàm lượng fructose cao (High Fructose Corn Syrup). Một lượng nhỏ của chất tạo ngọt tạo ra vị ngọt tương đương với đường mà không chứa calo. Việc kích thích quá mức các thụ quan do sử dụng thường xuyên các chất tạo ngọt cường độ cao có thể hạn chế khả năng chịu đựng của thụ quan ở các vị phức tạp hơn”
Tất nhiên, cũng có những chất tạo ngọt không phải dạng nhân tạo nhưng có thể gây ra rủi ro tương tự. Stevia và agave đều có nguồn gốc tự nhiên và ít calo hơn trong một khẩu phần ăn thông thường. Agave yêu cầu khẩu phần nhỏ hơn nhưng cũng ngọt hơn rất nhiều so với đường. Tóm lại mặc dù có nhiều khả năng thị trường chất thay thế đường sẽ tiếp tục phát triển. Nhưng cũng không nên tìm kiếm một giải pháp thay thế mà chỉ đơn giản là quan tâm việc tiêu thụ và thường xuyên kiểm soát khẩu phần ăn.
Linh Như
