Khoai tây là một loại thực phẩm cung cấp các loại vitamin, khoáng chất và các hợp chất thực vật tốt cho sức khỏe. Hơn thế nữa, sản phẩm từ khoai tây có tác dụng hỗ trợ giảm cân và ngăn ngừa bệnh tim hiệu quả. Hãy cùng Foodnk tìm hiểu về đặc điểm và công dụng từ khoai tây nhé!
Đặc điểm của khoai tây
Khoai tây có tên khoa học là Solanum tuberosum. Khoai tây là loài cây nông nghiệp ngắn ngày, trồng lấy củ chứa tinh bột. Chúng là loại cây trồng lấy củ rộng rãi nhất thế giới và là loại cây trồng phổ biến thứ tư về mặt sản lượng tươi. Chúng có nguồn gốc từ Nam Mỹ, sau đó du nhập đến Châu Âu vào thế kỷ XVI và trở nên phổ biến trên toàn cầu như ngày nay.
Mặc dù là một loại rau củ quả cao cấp và có nhiều tiềm năng phát triển, nhưng khoai tây ở nước ta đang ngày càng thu hẹp diện tích, hiện chỉ đạt dưới 20 nghìn ha/năm. Theo Cục Trồng trọt (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), diện tích trên mới chỉ đáp ứng khoảng 40% nhu cầu tiêu dùng.
Là loại cây phát triển và thích nghi ở nhiệt độ ôn hòa 20 – 22℃ nên Đà Lạt là nơi có khí hậu trồng khoai tây thích hợp nhất cả nước. Tuy nhiên sản lượng của chúng được trồng chủ yếu ở các tỉnh phía Bắc chiếm 90 – 95% diện tích trồng khoai cả nước.
Thành phần dinh dưỡng
Khoai tây nấu chín ở trạng thái còn nguyên vỏ là một nguồn thực phẩm cung cấp nhiều loại vitamin và chất khoáng thiết yếu cho cơ thể, ví dụ như Vitamin C hoặc Kali.
Trong khoai tây phần lớn là nước, ngoài ra các thành phẩn chủ yếu của khoai bao gồm carbs, protein và một lượng chất xơ vừa phải, đặc biệt là hầu như không có chất béo.
Các dinh dưỡng có trong 100 gram khoai tây luộc/nấu chín còn nguyên vỏ bao gồm: Nước 77%, Calo: 87, Protein: 1,9 gram, Carbs: 20,1 gram, Đường: 0,9 gram, Chất xơ: 1,8 gram, Chất béo: 0,1 gram, Vitamin C: 13 mg, Kali: 379 mg, Photpho: 44 mg.
Công dụng của khoai tây mang lại
Kháng viêm, giảm đau
Công dụng này có được là nhờ hàm lượng vitamin C phong phú có trong khoai tây. Chất này ngoài tác dụng cải thiện sức đề kháng còn là một phương thuốc kháng viêm, giảm đau tự nhiên, an toàn cho cơ thể. Dân gian thường sử dụng khoai tây tươi đắp ngoài để trị các chứng viêm ngoài da. Khoai cũng được đem luộc chín, chườm vào chỗ tổn thương khi còn nóng hoặc làm lạnh trước khi chườm để giảm sưng đau.
Ngoài ra, một số thành phần vitamin và khoáng chất được tìm thấy như kali, canxi, vitamin nhóm B hay magie cũng có tác dụng tích cực trong việc chống lại sự phát triển của bệnh viêm khớp và các chứng viêm nhiễm ở đường tiêu hóa.
Khoai tây giúp cải thiện hệ miễn dịch
Vitamin C rất cần thiết cho hoạt động của hệ miễn dịch. Khoai tây với hàm lượng vitamin C dồi dào có thể giúp bạn củng cố hàng rào bảo vệ của cơ thể. Thực phẩm này có thể cung cấp đến 45% nhu cầu vitamin C cơ thể cần trong ngày. Nó đặc biệt hữu ích cho người già, trẻ em hay những bệnh nhân đang bị suy giảm hệ miễn dịch.
Thường xuyên ăn khoai tây là giải pháp đơn giản giúp phòng ngừa hữu hiệu một số căn bệnh như cảm lạnh, cảm cúm, nhiễm trùng đường hô hấp…
Cải thiện chức năng tiêu hóa
Sở hữu nhiều Carbohydrate, củ khoai tây rất dễ tiêu hóa khi được nấu chín. Ngoài ra, thành phần chất xơ dồi dào còn hoạt động như một chất nhuận tràng, giúp kích thích tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón và các vấn đề ở đường ruột.
Người bị táo bón mãn tính có thể uống một ly nhỏ nước ép khoai tây trước các bữa ăn từ 20 – 30 phút, kết hợp dùng các món canh rau chế biến từ khoai này sẽ giúp đi đại tiện dễ dàng hơn.
Tốt cho thần kinh và não bộ
Đây cũng là một trong những tác dụng của khoai tây với sức khỏe đã được khoa học chứng minh. Thực phẩm này đặc biệt tốt cho thần kinh và não bộ nhờ có khả năng ổn định lượng đường trong máu, đồng thời làm giãn nở mạch máo, đảm bảo quá trình lưu thông máu đến cung cấp các dưỡng chất cần thiết cho não bộ và hệ thần kinh trung ương hoạt động.
Ngăn ngừa trầm cảm, giảm căng thẳng
Vitamin B6 trong khoai tây khi được hấp thu sẽ được cơ thể chuyển hóa thành một loại hợp chất hữu cơ có tác dụng xoa dịu thần kinh, giảm căng thẳng, lo âu, ngăn ngừa nguy cơ bị trầm cảm.
Bảo vệ sức khỏe tim mạch
Chất xơ có trong khoai ngoài khả năng thúc đẩy tiêu hóa còn giúp làm giảm lượng cholesterol xấu trong máu, ngăn ngừa bệnh xơ vữa động mạch và các vấn đề khác về tim mạch.
Cùng với đó, vitamin C và carotenoid có trong loại củ này sẽ giúp ức chế sự phát triển của các gốc tự do có hại, giúp hệ thống tim mạch luôn khỏe mạnh và hoạt động ổn định.
Giúp ngăn ngừa ung thư
Củ khoai tây chứa chất chống oxy hóa mạnh, giúp giảm thiểu tác hại của các gốc tự do đến tế bào khỏe mạnh. Nó kết hợp cùng với các thành phần khác có trong củ như vitamin A và quercetin có tác dụng ức chế sự phát triển của tế bào ác tính, giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư nguy hiểm
Hạ huyết áp
Sự kết hợp giữa các thành phần gồm kali, kukoamine và chất xơ hòa tan đã giúp khoai tây trở thành một trong những thực phẩm tốt nhất cho người bị cao huyết áp. Chúng giúp hạ áp bằng cách kích thích mạch máu giãn nở và ổn định nồng độ glucose trong máu, đảm bảo cho quá trình lưu thông máu diễn ra thông suốt.
Phòng ngừa bệnh sỏi thận, bệnh gút
Loại củ này có chứa rất ít purin nhưng lại giàu vitamin C có khả năng làm giảm axit uric trong máu, qua đó ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị bệnh gút.
Người có nguy cơ bị sỏi thận cao cũng nên tăng cường bổ sung khoai tây đều đặn trong các bữa ăn để bổ sung sắt và can xi trong cơ thể, chống lại sự hình thành sỏi trong thận.
Làm đẹp da
Mỗi tuần đắp mặt nạ khoai tây từ 2 – 3 lần sẽ giúp da trắng dần lên trông thấy, các vết nám, tàn nhang trên da cũng mờ dần. Khoai tây phát huy tác dụng này bằng cách bổ sung vitamin C giúp bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời, ức chế sự phát triển của các hắc sắc tố melamin và cải thiện sắc tố da từ bên trong.
Bạn có thể đắp mặt nạ khoai tây tươi hoặc nghiền nguyên chất. Có thể kết hợp cùng sữa tươi, sữa chua không đường hay mật ong để đẩy nhanh hiệu quả.
Chúng có tác dụng dưỡng ẩm, cung cấp ẩm cho làn da khỏe mạnh. Ngoài ra còn có tác dụng thu nhỏ lỗ chân lông và tẩy tế bào chết. Làm mở vết thâm, chống lão hóa da chính vì loại củ này khá được ưa chuộng trong việc làm đẹp.
Một số sản phẩm chế biến từ khoai tây
Khoai tây có thể được chế biến dưới nhiều hình thức khác nhau, bao gồm luộc, chiên, nướng và thường được sử dụng làm món ăn nhẹ yêu thích của nhiều người như: Khoay tây chiên, snack… Dùng chế biến các món ăn trong gia đình: lẩu, canh… Mì ăn liền khoai tây hay tinh bột khoai tây…
Trước khi sử dụng, bạn nên gọt sạch vỏ và ngâm trong nước từ mười lăm đến hai mươi phút để loại bỏ bớt acrilamit một chất không có lợi cho sức khỏe được tìm thấy trong củ. Không kết hợp loại củ này chung với cà chua. Hai thực phẩm này khi được tiêu thụ cùng lúc sẽ gây ra chứng khó tiêu, làm tăng gánh nặng cho dạ dày. Đặc biệt bạn nên lưu ý không ăn những củ khoai tây có màu xanh hoặc khoai đã mọc mầm. Những củ này chứa nhiều chất solanine có thể gây ngộ độc, thậm chí là tử vong.
Linh Như
