Sử dụng cơm nguội là thói quen phổ biến trong nhiều gia đình người Việt. Tuy nhiên, ít ai biết rằng cơm nguội nếu không được bảo quản và xử lý đúng cách có thể gây ra nhiều nguy hiểm cho sức khỏe. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về những rủi ro tiềm ẩn khi sử dụng cơm nguội và cách phòng tránh để bảo vệ sức khỏe của gia đình.
Thói quen ăn cơm nguội, mặc dù tiện lợi và tiết kiệm, nhưng điều này lại ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nếu không được thực hiện đúng cách. Cơm nguội để ở nhiệt độ phòng quá lâu là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn có hại phát triển, từ đó gây ra tình trạng ngộ độc thực phẩm ở con người. Đặc biệt, một số vi khuẩn có thể sản sinh ra độc tố chịu nhiệt, không bị phá hủy khi đun nóng lại cơm. Do đó, việc hiểu rõ và áp dụng các biện pháp phòng tránh là rất quan trọng để đảm bảo sức khỏe cho cả gia đình.
Các vi khuẩn thường gặp
1. Vi khuẩn Bacillus cereus
Cơm nguội, nếu không được bảo quản và xử lý đúng cách, có thể trở thành nguồn tiềm tàng của nhiều loại vi khuẩn gây hại cho sức khỏe con người. Bacillus cereus là một loại vi khuẩn thường được tìm thấy trong gạo và các sản phẩm từ gạo. Khi cơm được để nguội ở nhiệt độ phòng quá lâu, vi khuẩn Bacillus cereus sẽ phát triển một cách nhanh chóng, gây ra các triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa và tiêu chảy trong vòng 1 – 6 giờ sau khi tiêu thụ thực phẩm nhiễm khuẩn.
2. Nhiễm khuẩn chéo
Ngoài ra, nếu cơm nguội được lưu trữ trong môi trường không vệ sinh hoặc tiếp xúc với bề mặt, dụng cụ, tay người hoặc các thực phẩm khác bị nhiễm khuẩn, vi khuẩn có thể lây lan và làm tăng nguy cơ ngộ độc thực phẩm với các triệu chứng bao gồm buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy và sốt.
3. Nấm mốc và độc tố nấm
Cơm nguội nếu để quá lâu trong điều kiện ẩm ướt cũng có thể trở thành môi trường lý tưởng cho sự phát triển của nấm mốc. Một số loại nấm mốc có thể sản xuất ra độc tố gây hại cho sức khỏe, gây ra các triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy và trong trường hợp nặng, có thể ảnh hưởng đến gan và hệ thần kinh.
4. Vi khuẩn Staphylococcus aureus
Staphylococcus aureus là loại vi khuẩn thường được tìm thấy trên tay người không sạch sẽ. Nếu không vệ sinh tay sạch sẽ trước khi nấu, rất dễ nhiễm khuẩn vào thực phẩm. Vi khuẩn này có thể phát triển trong cơm nguội và sản xuất ra độc tố, gây ra các triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa và tiêu chảy trong vòng 1 – 6 giờ sau khi ăn thực phẩm nhiễm khuẩn.
Cách phòng tránh mối nguy tiềm tàng từ cơm nguội
1. Lưu trữ đúng cách
Để hạn chế sự phát triển của vi khuẩn trong cơm nguội, bạn cần thực hiện việc lưu trữ đúng cách ngay sau khi cơm chín. Hãy làm nguội cơm nhanh chóng bằng cách trải mỏng cơm ra khay hoặc đặt cơm vào các hộp có nắp đậy và để ở nơi thoáng mát. Sau khi cơm đã nguội, lưu trữ trong tủ lạnh trong vòng 1 – 2 giờ để giữ nhiệt độ thấp và hạn chế sự phát triển của vi khuẩn. Khuyến khích không nên để cơm nguội ở nhiệt độ phòng quá 2 giờ vì khi này vi sinh vật có hại sẽ phát triển nhanh chóng.
2. Hấp nóng kỹ
Khi bạn muốn sử dụng lại cơm nguội, việc hấp nóng lại kỹ cơm rất quan trọng để tiêu diệt các vi khuẩn có thể đã phát triển trong quá trình lưu trữ. Hãy đun nóng đến nhiệt độ tối thiểu là 75oC hoặc cao hơn. Bạn có thể sử dụng lò vi sóng, nồi hấp hoặc bếp ga để hâm nóng cơm, nhưng hãy chắc chắn kiểm tra nhiệt độ để đảm bảo rằng cơm đã được làm nóng đủ để tiêu diệt vi khuẩn.
3. Vệ sinh tay và dụng cụ
Trước khi nấu ăn, bạn cần lưu ý phải vệ sinh tay sạch sẽ bằng xà phòng để loại bỏ vi khuẩn và bụi bẩn. Đồng thời, các dụng cụ như muỗng, nĩa, và dao cần được vệ sinh sạch sẽ trước khi sử dụng để tránh nhiễm khuẩn chéo. Sử dụng các dụng cụ sạch để phân chia và lưu trữ cơm và đảm bảo rằng các bề mặt làm việc trong nhà bếp luôn được giữ sạch sẽ.
4. Không sử dụng cơm nguội quá lâu
Cơm nguội chỉ nên sử dụng trong vòng 1 – 2 ngày sau khi nấu và lưu trữ trong tủ lạnh. Nếu sau thời gian này có thể làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn và thậm chí gây ngộ độc thực phẩm. Nếu bạn không chắc chắn về độ an toàn của cơm nguội, tốt nhất là nên bỏ đi để đảm bảo an toàn sức khỏe cho bạn và gia đình.
Vy Đặng
