Ngày nay, khi lượng thực phẩm cung và cầu đang dần cân bằng, việc đảm bảo an ninh lương thực và bảo vệ môi trường bền vững là những chính sách ưu tiên của các quốc gia. Chính vì thế, việc đầu tư R&D để phác thảo chiến lược và kế hoạch dài hạn trong lĩnh vực thực phẩm hữu cơ và nông nghiệp là vô cùng cần thiết. Với bài viết này, Foodnk sẽ cung cấp cho bạn những chiến lược nghiên cứu và phát triển nói trên.
Thực trạng của môi trường và xu hướng sản xuất nông nghiệp hiện tại
Từ thế kỉ XX đã có các phương thức sản xuất như canh tác hữu cơ hay nông nghiệp hữu cơ nhờ vào các loại phân bón hữu cơ như phân trộn, bột xương, phân xanh… Sử dụng phân hữu cơ tránh được các tác hại xấu đến môi trường, chúng rất lành tính, thân thiện và mang lại hiểu quả cao trong việc cải tạo môi trường.
Tuy nhiên, sự tăng lên về nhu cầu sử dụng thực phẩm của người dùng đã dẫn đến việc các nhà sản xuất mải mê theo đuổi lợi nhuận, theo đuổi các phương thức sản xuất mới tạo ra nhiều sản phẩm hơn và quên lãng đi các giá trị mang tính xã hội cũng như không suy xét đến những tác động xấu của nó đối với môi trường.
“Để sản xuất thực phẩm với khối lượng lớn trong nhiều thập kỷ, chúng ta đã phải đánh đổi bằng chi phí môi trường rất lớn” – ông Alexander Beck thuộc Hiệp hội các nhà chế biến thực phẩm hữu cơ cho biết. Mặc dù không hoàn toàn hoàn hảo, nhưng canh tác hữu cơ là “giải pháp tốt nhất” để đảm bảo an ninh lương thực và bảo vệ môi trường, lĩnh vực này đang có sự tăng trưởng mạnh mẽ bất chấp khủng hoảng kinh tế đang diễn ra, ông nói thêm.
Theo thông tin từ viện Worldwatch cung cấp ngày 23/7 cũng cho thấy nông nghiệp hữu cơ đã tăng hơn gấp đôi trên toàn thế giới kể từ năm 2000. Nhưng sản lượng vẫn còn thấp hơn nhiều so với các phương pháp canh tác truyền thống, sử dụng phân bón và thuốc trừ sâu.
Nghiên cứu và phát triển phương thức sản xuất nông nghiệp hữu cơ
Nâng cao năng suất đồng thời bảo vệ môi trường
Để giải quyết vấn đề năng suất, một nghiên cứu đang được thực hiện ở các nước châu Âu. Theo “tầm nhìn” của TP Organics (tổ chức gồm các ngành công nghiệp, cộng đồng nghiên cứu và xã hội dân sự để xác định các ưu tiên nghiên cứu hữu cơ trong giai đoạn đến năm 2025) thì sản xuất thực phẩm hữu cơ có “tiềm năng rất lớn” để giảm thiểu một loạt các vấn đề mang tính toàn cầu như: biến đổi khí hậu, an ninh lương thực và các thách thức kinh tế xã hội ở khu vực nông thôn. Việc này cần thêm kinh phí để nghiên cứu và thực hiện một cách hiệu quả.
“Tăng cường chức năng sinh thái” của canh tác hữu cơ là một trong những ý tưởng được đưa ra bởi TP Organics và phòng thực phẩm hữu cơ và canh tác hữu cơ của EU. Mục đích là “sản xuất nhiều thực phẩm mà không ảnh hưởng đến chất lượng môi trường, chất lượng thực phẩm, chất lượng cuộc sống của nông dân và phúc lợi của động vật trang trại”.
Từ nền tảng đó, tổ chức này đang thực hiện nhiều nghiên cứu hơn về việc sử dụng tài nguyên thiên nhiên hiệu quả hơn, cải thiện kỹ thuật tái chế chất dinh dưỡng và phát triển các phương pháp sinh thái nông nghiệp để tăng cường sự đa dạng và sức khỏe của đất, cây trồng và vật nuôi. Mục đích chính là để đảm bảo sự ổn định của năng suất – điểm yếu chính của nông nghiệp hữu cơ.
Biến đổi khí hậu: Tăng cường khả năng phục hồi của nông nghiệp
Khi điều kiện thời tiết trở nên khó lường hơn, gây ra nhiều thách thức cho phương thức sản xuất nông nghiệp do biến đổi khí hậu, TP Organics nhấn mạnh khả năng phục hồi là một nhân tố quan trọng trong hệ thống trang trại.
Các hệ thống sản xuất hữu cơ tăng cường sinh thái được kỳ vọng sẽ “linh hoạt hơn và có khả năng thích ứng cao với sự khó lường của biến đổi khí hậu”. Tuy nhiên, khả năng phục hồi chỉ có thể đạt được bằng cách tiến hành nhiều nghiên cứu hơn về các hệ thống nông nghiệp chịu hạn, vừa tự cung cấp chất dinh dưỡng vừa chống chịu sâu bệnh và thay đổi môi trường.
TP Organics cho rằng sự đa dạng của cây trồng, các phương pháp luân canh, xen canh và một loạt các hoạt động trang trại là “chìa khóa để thích ứng tốt hơn với biến đổi khí hậu”. Còn các phương thức sản xuất nông nghiệp khác, như chăn nuôi hoặc tưới tiêu, được cho là “khá tốn thời gian hoặc phải dành các khoản đầu tư lớn”.
Nền tảng này đặc biệt nhấn mạnh vai trò của đa dạng sinh học như là một “yếu tố thúc đẩy quan trọng cho sự ổn định của hệ thống sinh thái và là điều kiện tiên quyết để quản lý dịch bệnh”. Đa dạng sinh học và hệ sinh thái nông nghiệp có thể được ổn định bằng cách cải thiện độ phì nhiêu của đất, quản lý môi trường sống và đa dạng hóa sự phức tạp của cảnh quan và cấu trúc di truyền của cây trồng.
Linh Như
