Những múi mít thơm ngon, ngọt ngào thường xuyên được bày bán trong siêu thị dưới dạng tươi, hoặc xuất hiện cả trong những món chè mà chúng ta hay ăn hằng ngày. Tuy nhiên bạn sẽ phải ngạc nhiên khi biết rằng ứng dụng của các sản phẩm mít không chỉ dừng lại ở đó.
Mít là một loại trái cây rất giàu giá trị dinh dưỡng (mà chúng tôi đã đề cập đến trong những bài viết trước đây), vì thế nó rất tiềm năng và có thể được sử dụng để chế biến thành rất nhiều sản phẩm khác nhau. Vậy bây giờ chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu xem những sản phẩm giá trị gia tăng từ mít là gì nhé!
1. Sản phẩm mít đông lạnh IQF
Mít là một loại trái cây không có đỉnh hô hấp, vì thế chỉ có thể thu hoạch khi mít đã đạt tới một độ chín nhất định. Sau đó mít sẽ bị hư hỏng một cách nhanh chóng nếu chúng ta không có đủ kiến thức về bảo quản sau thu hoạch cũng như phương pháp xử lý thích hợp. Đặc biệt là khi mít đã được cắt ra thì rất dễ bị thâm đen, vì thế khi buôn bán và vận chuyển thường sẽ phải để nguyên trái. Điều đó làm giảm khả năng xuất khẩu và giá trị của mít so với các loại trái cây khác.
Tuy nhiên, mít đông lạnh IQF ra đời và khắc phục điều đó. Mít sau khi thu hoạch sẽ được xử lý tách múi, bỏ hạt và làm sạch, sau đó đông lạnh bằng phương pháp IQF (Individual Quickly Freezer) tới -40°C với thời gian nhanh. Mít đông lạnh được coi là một sản phẩm chế biến tối thiểu, giúp tăng giá trị của sản phẩm lên rất nhiều lần, thời gian bảo quản của mít được kéo dài, tránh lãng phí nguồn trái cây bị hư hỏng do quá chín hoặc không đẹp. Thị trường mít đông lạnh IQF rất lớn và tiềm năng khi mít ngày càng được ưa chuộng và có thể dễ dàng xuất khẩu ra nước ngoài hơn trước.
2. Mứt mít dẻo
Mứt mít dẻo có lẽ không còn xa lạ gì với chúng ta vì đã xuất hiện từ khá lâu, lại rất dễ làm và thơm ngon rất phù hợp cho các dịp lễ Tết. Mít tươi sẽ được tách múi, cắt thành miếng sau đó ướp với đường cho thấm, rồi sên với lửa nhỏ đến khi nước đường sánh dẻo và bám đều quanh miếng mít. Sau đó chúng ta xếp các miếng mít lên khay và phơi nắng hoặc sấy đến khi lớp đường khô lại, múi mít vẫn còn dẻo dai và bóng mượt. Với cách làm này, chúng ta có thể tăng thời gian sử dụng của mít lên vài tháng so với mít tươi.
3. Sản phẩm mít sấy dẻo
Trên thị trường hiện nay, các loại trái cây sấy dẻo đang ngày càng trở nên phổ biến vì người mua dần chú trọng hơn tới giá trị dinh dưỡng của thực phẩm và có xu hướng tiêu thụ những loại có nguồn gốc tự nhiên. Vì thế mít sấy dẻo cũng là một sản phẩm rất được ưa chuộng, có nhiều cơ sở đã sản xuất và kinh doanh mít sấy dẻo trên thị trường.
Để sản xuất mít sấy dẻo, đầu tiên mít tươi sẽ được xử lý sơ bộ như tách múi, bỏ hạt, rửa sạch, sau đó được chần qua nước nóng giúp bất hoạt các enzyme và khiến quá trình sấy diễn ra dễ dàng hơn, rồi ướp với đường khoảng 1-2 tiếng. Sau khi đã thấm gia vị, những lát mít sẽ được sấy bằng máy sấy thực phẩm, với nhiệt độ thấp và thời gian dài giúp mít thoát ẩm triệt để mà vẫn giữ được màu sắc và các chất dinh dưỡng bên trong. Mít sau khi sấy có bề mặt khô ráo, cấu trúc vẫn mềm dẻo, màu vàng tươi và mùi thơm tự nhiên.
4. Mứt nhuyễn, mứt đông, mứt phết
Phần thịt mít chín thường được dùng để làm mứt nhuyễn, mứt đông, mứt phết,… Mứt nhuyễn (jam) thường được làm bằng cách đun sôi phần thịt quả đã xay nhuyễn với pectin, đường và acid. Do mít có hàm lượng pectin và đường cao, nên thường không cần phải bổ sung thêm quá nhiều các thành phần khác như khi làm mứt cam, nho hay dâu. Mứt mít chứa nhiều đường tự nhiên và ít calories hơn so với các loại mứt khác, vì thế trở thành một món lý tưởng để thêm vào thực đơn cho những ai muốn giảm cân.
5. Rượu mít
Mít chín chứa một lượng đường lớn rất thích hợp để lên men thành rượu hoặc giấm. Nồng độ cồn tối đa trong rượu mít là 10%, với lượng đường sử dụng là 14%. Độ chín của mít cũng là một yếu tố cần thiết, thường phải đạt 29 – 30°Brix để có thể sản xuất rượu mít.
Rượu mít có thể bảo vệ cơ thể chống lại sự tổn thương DNA vì rất giàu các chất chống oxy hóa. Các sản phẩm lên men từ mít vẫn bảo tồn được lượng vitamin C như trong trái cây tươi. Đây cũng là một sản phẩm giá trị gia tăng và mang lại nhiều lợi ích cho người trồng mít, giúp giảm thất thoát do quá trình chín và tạo ra sản phẩm trái vụ cho người dân.
6. Kẹo mít
Hiện nay trên thị trường có rất nhiều dòng sản phẩm kẹo mít như kẹo cứng, kẹo mềm, kẹo dạng thanh,… Ở Việt Nam, phổ biến nhất là loại kẹo mít dẻo, được làm bằng cách sên mít đã xay nhuyễn với đường cho đến khi dẻo đặc lại, rồi trộn với đậu phộng và mè rang, đến khi khô thì cắt ra thành từng thanh nhỏ. Kẹo mít dẻo khá giống với kẹo chuối về cả cách làm cũng như cảm quan bên ngoài, được ưa chuộng vì vị mít đậm đà tự nhiên, rất thích hợp nhâm nhi trong những ngày lễ Tết.
Ở các nước khác như Phillipin, Ấn Độ đã phát triển được nhiều sản phẩm kẹo mít đa dạng hơn như:
7. Kem mít
Cũng như các loại trái cây khác, mít được sử dụng làm kem rất phổ biến và trở thành một hương vị được yêu thích. Mít có mùi khá đậm và lan tỏa, vì thế rất thích hợp để làm thành kem mà không cần bổ sung thêm hương. Kem mít được biến tấu thành nhiều dạng khác nhau như viên tròn, kem cứng dạng cây, kem túi…
8. Bánh mít dẻo
Các loại bánh dẻo từ trái cây đang dần trở nên phổ biến và được ưa chuộng trên thế giới. Đã có rất nhiều loại trái cây được sử dụng làm bánh dẻo như dâu, xoài, chuối, táo,… Ở Việt Nam phổ biến nhất là loại bánh xoài, tuy nhiên các loại khác thường khá hạn chế. Trong số đó, mít là một trong những loại trái cây rất thích hợp để làm bánh dẻo, vừa giúp tạo ra các sản phẩm giá trị gia tăng vừa tận dụng được những nguồn mít quá chín hoặc không đạt tiêu chuẩn để bày bán trong siêu thị.
Bánh mít dẻo là dạng những tấm mỏng được phơi khô, có kết cấu mềm dẻo, vị ngọt, thường được làm từ trái cây và đường. Nó là một món ăn vặt khá được ưa chuộng vì có nguồn gốc hoàn toàn từ trái cây tự nhiên, đẹp mắt, dễ bảo quản và sử dụng.
9. Snack mít
Cách làm snack mít (chips) cũng khá đơn giản, mít được cắt thành lát, rồi chần qua nước nóng trong khoảng 10 phút. Sau đó các lát mít được ngâm trong dung dịch 0.1% KMS trong 15 phút, rồi để ráo hoặc sấy khô bằng máy sấy để giúp mít ít bị hút dầu khi chiên.
Tiếp theo, các lát mít được chiên trong dầu cho tới khi vàng đều, rồi lấy ra trộn với một ít muối hoặc các gia vị để tăng thêm giá trị cảm quan. Khi sản xuất snack mít, cần quan tâm đến hàm lượng tinh bột và chất khô của mít nguyên liệu vì nó quyết định đến hiệu suất sản phẩm. Ngoài ra, độ dày và độ dài của miếng mít, tổng hàm lượng đường và đường khử của mít cũng ảnh hưởng đến chất lượng của sản phẩm cuối.
Sau khi chiên, các chất dinh dưỡng trong mít vẫn còn và mít vẫn giữ được màu sắc cũng như hương vị tự nhiên. Snack mít rất giàu vitamin E, y ‐ oryzanol (một chất chống oxy hóa có thể giúp ngăn ngừa các cơn đau tim) và phytosterol (giúp giảm sự hấp thụ cholesterol trong cơ thể).
10. Sản phẩm mít sấy (chiên chân không)
Khi nói tới mít, chúng ta không thể không nhắc đến một sản phẩm rất nổi tiếng trên thị trường không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới, đó là chính là mít sấy. Không giống như tên gọi của nó, mít sấy giòn thực ra chính là mít chiên chân không. Công nghệ chiên chân không giúp mít sau khi chiên vẫn giữ được màu sắc và hàm lượng dinh dưỡng vì hạn chế việc tiếp xúc với không khí khiến mít bị oxy hóa, nhiệt độ chiên thấp hơn so với chiên thường làm giảm tác động đến vitamin và các hợp chất sinh học của mít.
Mít sấy là một món ăn vặt cực kì được yêu thích hiện nay, trở thành sản phẩm giá trị gia tăng hàng đầu của mít và được phân phối rộng rãi trên thế giới. Vì thế hiện nay, công nghệ sản xuất mít sấy giòn cũng như thiết bị và kỹ thuật chiên chân không đã và đang được rất nhiều người quan tâm và đầu tư, không chỉ để ứng dụng cho mít mà còn cho các loại trái cây và nông sản khác.
Theo bạn thì còn những sản phẩm nào từ mít nữa? Hãy comment chia sẻ với FOODNK ngay dưới bài viết này nhé!
Trúc Quyên RD VNO
