Hư hỏng là nguyên nhân chính làm gia tăng lãng phí thực phẩm. Chính vì vậy, việc bảo quản thực phẩm là cực kỳ quan trọng. Và câu hỏi đặt ra liệu bao bì kháng khuẩn có giúp bảo quản thực phẩm tốt hơn và ít lãng phí hơn không?
Thực trạng đáng báo động
Với tình hình dịch bệnh hiện nay cùng những chính sách hạn chế từ Chính phủ đã làm thay đổi một cách mạnh mẽ thói quen ăn uống. Đặc biệt là ngành công nghiệp thực phẩm chịu tác động lớn chưa từng có. Vấn đề nghiêm trọng hơn khi những ngày đầu lệnh phong tỏa được đưa ra, một lượng lớn người tiêu dùng đổ xô đến các cửa hàng và săn mọi thứ gần như dọn sạch các kệ hàng hóa.
Nhu cầu tăng, các nhà máy phải sản xuất một lượng lớn thực phẩm để đáp ứng. Đi kèm với đó là việc bảo quản thực phẩm không đúng cách của người tiêu dùng. Chúng đã dẫn đến sự gia tăng lượng thực phẩm hư hỏng mỗi ngày. Rác thải thực phẩm là một vấn đề môi trường toàn cầu có từ trước khi đại dịch xảy ra.
Hư hỏng thực phẩm là thách thức chính trong nỗ lực giảm thiểu lãng phí thực phẩm trên thế giới. “Nguyên nhân chính nằm ở các điểm bán lẻ có liên quan đến hạn sử dụng bị hạn chế, các tiêu chí cảm quan về màu sắc, hình dạng, kích thước sản phẩm và sự thay đổi trong nhu cầu của người tiêu dùng” – Theo The Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO) đã viết trong báo cáo “Tình trạng Lương thực và Nông nghiệp” năm 2019 của mình.
“Thế giới có thể giảm khoảng 11% lượng khí thải nhà kính trên toàn cầu nếu ngừng việc lãng phí thực phẩm lại. Chỉ tính riêng tại Mỹ, lượng thực phẩm bị vứt đi hoặc thất thoát trong quá trình sản xuất đã sản sinh lượng khí thải nhà kính tương đương với 37 triệu chiếc ô tô tạo ra.” theo báo cáo của World Wide Fund for Nature (WWF). Một con số đáng báo động cho thực trạng lãng phí thực phẩm hiện nay. Lãng phí lương thực đồng nghĩa chúng ta đang lãng phí nguồn năng lượng. Lãng phí nước cần thiết cho các hoạt động trồng trọt, thu hoạch, vận chuyển và đóng gói. Thực phẩm bỏ đi nằm trong các bãi chôn lấp, chúng sẽ bị phân hủy và tạo ra khí metan.
Bao bì kháng khuẩn có thực sự đóng vai trò quan trọng
Bao bì kháng khuẩn là giải pháp ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây hư hỏng thực phẩm. Chúng giúp kéo dài thời hạn sử dụng, duy trì chất lượng và cải thiện giá trị cảm quan. Các chất như bactericocins dùng trong bao bì giúp cho sự hư hỏng thực phẩm được kiểm soát. Các hợp chất kháng khuẩn có thể được giải phóng trực tiếp vào thực phẩm, bằng phương pháp thủ công hoặc giải phóng vào không gian đóng gói. Điều này nhằm bảo vệ thực phẩm khỏi sự phát triển của vi sinh vật.
Đại dịch cùng lệnh phong tỏa đã thay đổi hành vi mua sắm của người tiêu dùng trên toàn cầu. Hành vi được thay đổi từ ghé qua hàng ngày sang mua sắm có kế hoạch hàng tuần. Vì vậy, thời hạn sử dụng và việc bảo quản tại nhà (trong tủ đông) trở nên quan trọng.
Như báo cáo của FAO có đề cập: Hầu hết các thực phẩm bị vứt đi là do lưu trữ và bảo quản không phù hợp. Việc chuẩn bị nguyên liệu, lập kế hoạch cho bữa ăn kém và mua về quá nhiều cũng là nguyên nhân gây ra tình trạng trên. Bên cạnh đó, cũng không ít báo cáo cho rằng người tiêu dùng nhầm lẫn về sự khác biệt giữa “hạn dùng tốt nhất – best before” và “chỉ sử dụng đến ngày – use by”, nghĩa là thực phẩm có chất lượng hoàn toàn tốt vẫn bị vứt đi.
Các nguồn kháng khuẩn trong tự nhiên
Trên thực tế, nhiều nguồn tự nhiên có khả năng giải phóng các hợp chất kháng khuẩn. Cụ thể như có khả năng ức chế sự phát triển của vi sinh vật trên các thực phẩm tươi.
Một nghiên cứu mới nhất đã phát hiện ra rằng hạt mù tạt là một nguồn glucosinolate tốt. Chúng là tiền chất hình thành Allyl isothiocyanates (AITC). AITC là một hợp chất kháng khuẩn mạnh đối với nhiều loại vi khuẩn gây bệnh và hư hỏng. Bằng cách thêm vào một lượng nhất định hạt mù tạt (> 100mg hạt mù tạt có kích thước <100 μm), chúng ta có thể kéo dài pha lag của Pseudomonas fragi (vi khuẩn chiếm ưu thế được tìm thấy trong thịt gà, cá hoặc thịt bò ) hai đến ba ngày ở nhiệt độ phòng.
Trường hợp kết hợp nhiều hạt mù tạt có thể làm giảm hoàn toàn lượng vi khuẩn trong vài ngày. Nghiên cứu chưa thực hiện thử nghiệm trên thực phẩm thật. Nhưng đã chỉ ra hiệu quả của nguồn nguyên liệu này trong việc giảm vi khuẩn gây hư hỏng.
Các nguồn tự nhiên tiềm năng khác, kể đến là đinh hương, quế, sả, húng quế, kinh giới, hương thảo… Tất cả đều chứa các hợp chất kháng khuẩn cao và ức chế nhiều loại vi khuẩn hư hỏng, nấm mốc và nấm men trong các thực phẩm.
Phương thức kháng khuẩn của các nguyên liệu trên phụ thuộc vào đặc tính của các hợp chất cụ thể được giải phóng từ các nguồn này. Người tiêu dùng có thể sử dụng chúng ở dạng bột. Bạn có thể cho chúng vào một túi nhỏ rồi đặt vào bên trong bao bì. Cách khác là kết hợp các mảnh nhỏ của các nguồn tự nhiên như mù tạt để vào thực phẩm.
Theo nghiên cứu, hàm lượng của các thành phần được thêm vào bao bì cần được xem xét. Nếu ở mức độ quá cao có thể ảnh hưởng đến hương vị tự nhiên của thực phẩm. Trong khi đó nếu không đủ hàm lượng sẽ không giúp bảo quản thực phẩm tốt.
Cuộc cách mạng giảm lãng phí thực phẩm
Vấn đề cảm quan là một thách thức lớn trong việc áp dụng các nguồn tự nhiên này để đóng gói thực phẩm tại nhà. Vì có khả năng là một lượng hợp chất kháng khuẩn quá mức sẽ dẫn đến mùi quá mạnh. Chúng ảnh hưởng trực tiếp đến sở thích của người tiêu dùng đối với sản phẩm.
Tuy nhiên, như nghiên cứu có nhấn mạnh, việc bổ sung hạt mù tạt xay nhỏ trong một số sản phẩm không có tác dụng đối với sở thích của người tiêu dùng. Ngoài ra, người tiêu dùng vẫn có thể được lựa chọn để chọn các nguồn tự nhiên ưa thích có thể được sử dụng cho thực phẩm đóng gói tại nhà của họ. Khi biết mùi từ nguồn tự nhiên, người tiêu dùng sẽ chấp nhận mùi của thực phẩm tự đóng gói.
Loại bao bì này không chỉ có khả năng giảm lượng chất thải thực phẩm. Chúng còn hỗ trợ các sản phẩm thực phẩm tốt cho sức khỏe. Bao bì kháng khuẩn cho phép thực phẩm được chế biến mà không có chất bảo quản hóa học. Chúng thường được sử dụng để kéo dài thời hạn sử dụng.
Mặc dù chất bảo quản thực phẩm bị hạn chế sử dụng trong các sản phẩm thực phẩm. Với bao bì kháng khuẩn, khách hàng có thể tiêu thụ các sản phẩm không có chất bảo quản. Bao bì kháng khuẩn có thể duy trì độ tươi, chất lượng và dinh dưỡng của thực phẩm. Giúp giữ được hương vị, hàm lượng protein và khoáng chất, đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng.
Theo báo cáo phân tích thị trường Bao bì kháng khuẩn Thế giới, xu hướng thị trường và sự tăng trưởng của kinh doanh bao bì kháng khuẩn, dự kiến chúng sẽ có giá trị 11,92 tỷ USD vào năm 2024. Số liệu cho thấy các nhà tìm kiếm các hợp chất kháng khuẩn sẽ có tương lai đầy hứa hẹn.
Linh Như
